چند شرکت اخیراً ضمن تکذیب شایعات مربوط به توقف همکاری خود با هوآوی چین اعلام کردند که آنان با وجود حکم محدویت صادرات دولت آمریکا، همکاریهای خود مانند عرضه کالا به این شرکت را متوقف نکردهاند. همین امر نشان میدهد که حکم محدودیت صادرات آمریکا علیه شرکت هوآوی به منافع شرکتهای دیگر از جمله شرکتهای آمریکایی آسیب رسانده است. تلاش برخی از سیاستمداران آمریکایی برای مسدود کردن بازار 1.4 میلیارد نفری چین تنها یک رؤیای احمقانه است.
تجارت بر پایه مذاکره انجام میشود است. دلیل رد شدن فوری شایعه توقف همکاری با هوای از سوی شرکتهایی مانند پاناسونیک و توشیبای ژاپن و یا اینفینیون آلمان و شرکت ای ای (E.E) انگلستان این است که اقدامات قلدرمآبانه آمریکا ضمن نقض قواعد اقتصاد بازار، به منافع آنان آسیب رسانده است. برای نمونه، خبر توقف همکاری شرکت اینفینیون با هوآوی باعث کاهش شدید قیمت سهام این شرکت شده است. این پیامهای روشن بازار نشان میدهد که شرکتهای خارجی کورکورانه از فشارهای سیاسی آمریکا پیروی نخواهند کرد. در عین حال شرکتهای جهان از تجربه شرکت آلستون فرانسه نیز کمی میترسند. فردریک پیرروچی، ماه آوریل سال 2013 میلادی در فرودگاه نیویورک توسط مأموران سازمان سیا دستگیر و از او به عنوان گروگان اقتصادی آمریکا برای فشار آوردن به این شرکت استفاده شد. آمریکا به شیوهای غیرقانونی در نهایت توانست شرکت آلستروم که مروارید صنعت فرانسه شهرت دارد را چند پاره کند و کنترل آن را به دست شرکت برق آمریکا واگذار کند. طی چند دهه اخیر، آمریکا با توسل به روشهای مشابه باعث فروپاشیدن چند شرکت بزرگ چندملیتی اروپایی نیز شده است. این بار هم آمریکایی برای سرکوب یک شرکت چینی از همین روش استفاده میکنند. شرکتهای بینالمللی دیگر نیز از این روش آمریکا اطلاع کامل دارند و طبیعی است تحت فشار این کشور تسلیم خواستههایش نشوند. به هرحال، هیچ کسی نمیداند که هدف بعدی آمریکا چیست؟
کاملاً مشخص است که آمریکا برای مسدود کردن بازار چین، دو روش را در پیش گرفته که یکی برپایی جنگ تجاری از طریق افزایش تعرفه و دیگری برپایی جنگ رسانهای با انتشار شایعات است اما همین تخریبهای تجاری آمریکا باعث شده سطح جذب سرمایه و تجارت خارجی چین بالاتر برود. در 4 نخست سال جاری، میزان بهرهبرداری چین از سرمایه های خارجی 6.4 درصد رشد داشت و ارزش کل صادرات و واردات این کشور 4.3 درصد افزایش یافت، به ویژه ارزش تجارت چین با کشورهای مسیر کمربند و جاده 9.1 درصد فزونی گرفت که 4.8 درصد بالاتر از رشد تجارت خارجی است. در دومین مجمع عالی همکاری بینالمللی کمربند و جاده، بیش از 100 سند همکاری دو جانبه و چند جانبه امضا شد و ارزش کل توافقنامههای همکاری بین شرکتهای چینی و خارجی به بیش از 64 میلیارد دلار رسید. قصد آمریکا برای از هم گسستن زنجیره صنایع جهانی که بر اساس نیازهای توسعه کشورها و قواعد اقتصاد بازاری ایجاد شده، ناکام خواهند ماند.
شایان ذکر است در فاصله سالهای 2008 تا 2017، میانگین سهم تقاضای داخلی به رشد اقتصادی چین بیش از 100 درصد شده و اکنون نیروی اصلی پیشرفت اقتصادی چین به شمار میرود. در عین حال، میزان وابستگی چین به تجارت خارجی به حدود 33 در صد کاهش یافته است که نشان میدهد با توجه به تقاضای قوی داخلی و پیشبرد اصلاحات ساختاری با اتکا به تامین، در چین بازار داخلی قدرتمندتری شکل گرفته که باعث ارتقاء همه جانبه قوه رقابتی صنایع و موسسات میشود.
هیچ کارآفرین عاقلی جرأت آن را ندارد که بازار بزرگ و با جمعیت 1.4 میلیارد چین را نادیده کند. به غیر از این، عناصر بازار چین بسیار کامل است. در حال حاضر، تعداد واحدهای بازاری چین به 110 میلیون رسیده و در این میان میزان شرکتها بیش از 34 میلیون و 700 هزار واحد است که نشان میدهد چین علاوه بر یک بازار مصرف گسترده برای محصولات تولیدی، یک بازار بزرگ برای مصرفی محصولات معیشتی دارد که چرخه اقتصاد داخلی از طریق آن محقق میشود و بر این اساس، قابلیت انعطافپذیری برای رویارویی با چالشهای خارجی و تحقق پیشرفت با کیفیت بالا را خواهد داشت.
اما وابستگی آمریکا به بازار بینالمللی بسیار بالا است. به عنوان مثال، میزان لوبیای صادارتی این کشور به چین حدود 60 در صد کل تولیدات داخلی آمریکا است. در پی افزایش تعرفه گمرکی، صادرات لوبیا به چین به شدت کاهش یافته است. با وجود آن که لوبیاکاران آمریکایی دیگر خریداران بازارهای ژاپن، مکزیک و نیجریه را به عنوان بازار جبرانی خود انتخاب کردهاند اما میزان کل خرید این بازارها جایگزین بازار چین نخواهد شد. به این سبب، لوبیاکاران آمریکایی از کاهش روزافزون بازار چین از فروش آنان راضی نیستند و تمایل دارند شرایط به حالت سابق بازگردد. همین نکته نشان میدهد که آمریکا به سختی میتواند جایگزینی برای بازار چین پیدا کند. صندوق بینالمللی پول 2 خرداد (23 مه) با انتشار گزارشی اعلام کرد که جبران تقریباً کل هزینههای ناشی از افزایش تعرفهها بر عهده واردکنندگان و مصرف کنندگان آمریکایی خواهد بود. به قول یک ضربالمثل چینی " آنکه سنگ را بالا میبرد به پای خود آسیب خواهد زد." باید از سیاستمنداران بیخِرَد آمریکایی پرسید که شما میتوانید یک بازار 1.4 میلیارد نفری دیگر برای لوبیاکاران، صنایع هواپیما و صنایع رایانهای خود پیدا کنید؟
روند جهانی شدن تا آنجا پیش رفته که دیگر نمیتوان دریای پهناور اقتصاد جهان را به یک دریاچه و یا رودخانه کوچک بازگرداند و همچنان آب صدها رود و رودخانه به دریای اقتصاد چین میریزد و چین توانایی آن را دارد که در برابر هرگونه باد و طوفانی بایستد. با وجود تمام محدودیتها، محاصره و فشار آمریکا، چین قاطعانه سیاست اصلاحات و درهای باز خود را به پیش خواهد برد و با گشودن بیش از پیش درها خود به روی جهان، به یکی از کشورهای جذاب برای سرمایهگذاری و بهشت تجارت جهان خواهد شد اما سیاستمداران آمریکایی که در حال کشیدن حصار به دور خود هستند به سرعت کشتی این کشور را روانهای جزیرهای جداافتاده خواهند کرد.