سه حقیقت در رایزنی اقتصادی و تجاری چین و آمریکا

روز یکشنبه 12 خرداد، 2 ژوئن، دولت چین کتاب سفید موضع چین دربارۀ رایزنی اقتصادی و تجاری با آمریکا را منتشر و در آن از زوایای تأثیرات ناشی از اصطکاک تجاری دو کشور، عهدشکنی آمریکا، اصول و مواضع چین در این رایزنی، جزییات این رایزنیها را اعلام و حقایق آن را تشریح کرد.

در یک سال گذشته، چین و آمریکا در مجموع 11 دور رایزنی اقتصادی و تجاری در سطح عالیرتبه برگزار کرده و به پیشرفتهایی رسیدند. اما آمریکا با تغییر رویکرد خود، ضمن افزایش مکرر تعرفه ها، چین را به عنوان مقصر مشکلات رایزنی معرفی کرد و قصد دارد با وارد کردن فشارهای بسیار به منافع مطلق خود را برسد و جامعۀ جهانی را فریب دهد.

از سوی دیگر، چین به منظور حفظ منافع مردم و حق توسعۀ اقتصادی خود در روند رایزنی همواره خویشتنداری را حفظ کرده است. اما این به معنای پذیرفتن فشارهای بی دلیل و سیاست «لجن مالی» آمریکا نیست. هدف چین از انتشار این کتاب سفید ارائۀ حقایق رایزنی و نشان دادن ارادۀ مستحکم چین برای عدم سازش در مسایل پایه و اساسی است. در این سند در واقع سه حقیقت از رایزنی اقتصادی و تجاری بین چین و آمریکا تشریح شده است.

اول، منشاء مشکلات جدی رایزنی، سه بار عهدشکنی آمریکاست.

آمریکا چین را به «عقب نشینی از موضع» خود متهم می کند و می خواهد چین را مقصر مشکلات به وجود آمده در رایزنی جلوه دهد و بهانه ای برای افزایش تعرفۀ گمرکی بتراشد. اما حقیقت این است که همان زیاده خواهی و عهدشکنی و وارد کردن فشارهای فوق العاده به چین از سوی آمریکا موجب بروز مشکلات جدی کنونی شد. در کتاب سفید سه بار عهدشکنی آمریکا در ماههای مارس و مۀ سال 2018 و مۀ سال 2019 تشریح شده و غیرقابل اعتماد و عهدشکن بودن آمریکا به جامعه جهانی توضیح داده شده تا جهانیان درک روشنی از اقدامات متقابل چین پیدا کنند.

دوم، نوآوری علمی و فنی چین با اتکا به نیرو و تلاش سرسختانۀ خودش به دست آمده و سرقتی نیست.

یکی از علل اصلی برپایی جنگ تجاری آمریکا علیه چین، این ادعای آمریکا است که می گوید توسعۀ چین با اتکا به سرقت حق مالکیت معنوی و انتقال اجباری فناوری صورت گرفته است. در سند یاد شده با استناد به داده های بسیار به ویژه دیدگاه اتاق بازرگانی و نشریات آمریکایی، از زمینه هایی چون سازندگی سازوکار حفظ حق مالکیت معنوی چین، شاخصهای نوآوری، مخالفت چین با انتقال اجباری فنی، این اتهامات آمریکا را تکذیب می کند.

سوم آنکه افزایش تعرفۀ گمرکی نه تنها برای هر دو کشور چین و آمریکا مضر است، بلکه آمریکا را دوباره به عظمت نرسانده است.

آمریکا ادعا می کند که افزایش تعرفۀ گمرکی به کاهش کسری تجاری و پیشبرد توسعۀ اقتصادی آمریکا کمک می کند. اما در حقیقت در سال 2018، کسری تجاری آمریکا با چین نسبت به سال قبل 11.6 درصد افزایش یافت و صادرات سویا و خودرو به چین به ترتیب 50 و بیش از 20 درصد کاهش یافت. در کتاب سفید بنا به داده هایی که نهادهای آمریکایی و صندوق بین المللی پول منتشر کرده اند، آمده است: افزایش تعرفۀ موجب افزایش هزینۀ تولید و قیمت کالاها شده و در رشد اقتصادی و زندگی مردم و صادرات آمریکا به چین تأثیرات منفی ایجاد کرده است. این در حالی است که چالشهای جدی برای احیای رشد اقتصاد جهانی و روند جهانی شدن اقتصاد به بار آورده است. بنابراین ادعای آمریکا مبنی بر این که جنگ تجاری باعث عظمت دوبارۀ آمریکا می شود، به کلی پوچ و کذب است.

در سند یاد شده همچنین تأکید شده است پیش شرط رسیدن به توافقنامه در رایزنیها، لغو تمامی تعرفه های گمرکی افزوده شده از سوی آمریکا، ایجاد توازن در متن توافقنامه و مطابقت با منافع هر دو طرف است.

چین به عنوان طرف مقابل در جنگ تجاری همواره خواستار حل مسایل از طریق گفتگو بوده است. اما رایزنی یک رویکرد دو طرفه است و هر دو طرف چین و آمریکا باید به طور همسو حرکت کنند. چین نمی خواهد به جنگ تجاری بپردازد، اما از آن ترسی هم ندارد و در صورت لزوم ناچار به ورود به آن خواهد بود. تحولات هر چه باشد، چین انجام مطلوب کار خویش را در اولویت قرار می دهد. چرا که توسعه و نیرومند شدن از طریق اجرای اصلاحات و گشایش مسیر اصلی چین برای مقابله با اصطکاک تجاری است.