د کرورينا تاريخي ښار معما

په شينجيانګ کې د کرورينا تاريخي ښار د سيلانيانو لپاره ډېر د جلب وړ دی.له دې امله چې دغه ښار له پېړيو پېړيو مخکې له نړۍ نه ورک شو چې معما تر اوسه نه ده حل شوې.

په عکس کې دغه معبد ليدل کيږي چې د کمپيوټر لخوا جوړه شوې اصلي نقشه ده

د کرورينا ښار په تاريخ کې د وريښمو په لرغونۍ لاره کې يو محور او د ختيځ او لوېديځ تر منځ د سوداګرۍ يو مهم مرکز و.دوه زره کاله مخکې د چين د لويديځ هان د امپراطورۍ په دوره کې د چين د مشهور تاريخ پوه سماچيان لخوا په ليکل شوي کتاب کې دا کښل شوي چې کرورينا،جګ جګ ښاري ديوالونه لري او د مالګين ډنډ پر غاړه کې واقع دی.دا د چين په تاريخي سند کې ددغه ښار لومړۍ يادونه بلل کېږي.په هغه وخت کې په دغه ښار کې څوارلس زره تنه اوسېدل ، ګڼ شمير سوداګرانو سوداګري کوله او په بازارونو کې شورماشور اورېدل کېده ، پرته له دې نه په ښار کې لارې کوڅې ډېرې وې ، معبدونه او برجونه پراته وو .په هغه وخت کې د هون قوم غښتلی شو او دغه ښار په يوه موده کې ددوي لخوا ونيول شو او حتی د هان امپراطورۍ حکومت استازي يې هم وواژه او سوداګران يې لوټ کړل. له دې امله د لويديځ هان حکومت او هون قوم تر منځ څو څو ځله جګړې پيښې شوې او هرې جګړې د زياتو کلونو لپاره دوام درلود.تر دې چې واک يې ته د چانګ ګوې نومي پاچا ورسيد،په کرورينا کې سوله رامنځته شوه. ورپسې د کرورينا نوم په پيچان بدل شو.په هغه وخت کې د هان حکومت په پيچان کې پوځي اداره جوړه کړه او د کرنيزو چارو د پرمختيا لپاره يې.ويالې وکېندلې چې په پايله کې پيچان په يو سمسور ځاي بدل ش و.

د کرورينا اوسني منظرې

د عيسوي څلور سوم کال وروسته د چين په مرکزي سيمه کې د شهزاده ګانو ترمنځ پر له پسې جګړې وشوې چې په نتيجه کې د کرورينا په مقابل کې د مرکزي حکومت د اداره له لاسه ورکړه شوه او يو زر کاله وړاندي د تانګ په سلسله کې د چين مرکزي سيمه اباده شوه او کرورينا يې بيا ونيوله ، خو تر اوسه دا يوه نه حلېدونکې معما ده چې کرورينا کله درک شو .

د ١٩٠٠ کال د مارچ په مياشت کې سويډي کاشف سونهيدين شينجيانګ ته د سويډي کشاف سونهيدين د اکتشافي سفر په ترڅ دده ويغوري لارښوونکي ايکدي په صحرا کې له پړېړو پړېړو شګو څخه د يوې تاريخي کلا کنډوالې ولټولې او دغه خبر يي سونهيدين ته ورکړ ، په دوهم کال کې سونهيدين دغه ځاي ته ورسيد او ډېر زيات تاريخي اثار يي تر لاسه کړل.د دغو اثارو د څيړنې له نتيجې نه دا څرګنده شوه چې دغه ځاي د کرورينا تاريخي ښار و.له دې وروسته،د نړۍ بېلا بېلو هېوادونو مشهور کاشفان په وار سره دلته ولاړل او مهم اثار يې غلا کړل.اوس دغه اثار د چين،بريتانيا او روسيې په شمول د نړۍ په لويو موزيمونو کې ساتل شوي دي.

 

د کرورينا ښار ثقافتی ابدات

د کرورينا ښار د شګو له ډيريو نه بيا پيدا شو.خو غټه معما دا ده چې ولی دومره سمسور ښار ناڅاپه ورک او په کنډوالو بدل شو؟ د کرورينا ښار د لوپ لور ډنډ تر څنګ واقع و.په اتلس سوه اته اويايم کال کې، روسي کاشف پرژوارسکي د لوپ لور ډنډ څيړنې وکړې او دا يې اشاره وکړه چې د چين په نقشه کې د دغه ډنډ ځای ناسم دی.په نقشه کې دغه ډنډ د کروکتاګ غره په جنوبي لمن کې دی،خو د پرژوارسکي د څيړنې سره سم،لوپ لور د اړکين غره په لمن کې واقع دی.په هغه وخت کې،لوپ لور يو لوي ډنډ و او ګڼ شمير وحشي مرغان په کې ميشته وو .پرژوارسکي څو څو ځله په ډنډکې لمبو وواهه.خو اوس د اړکين عره په لمن کې بيخي د شګو ډيرۍ پرتې دي.له دې نه څرګندېږي چې لوپ لور يو منتقال ډنډ دی او تل له يو ځای نه بل ځای ته د انتقال په بهير کې دی.په اوږدو مودو کې د اوبو د توئيدو له امله د ډنډ په بستر کې ډېرې خټې او شګې پاتی شوې او په پای کې سيندونه يې بند او وچ شول. د اوبو د نشتوالي له امله د کرورينا اوسېدونکو مجبورا خپل ښار پرېښود .د چيني لرغون پېژندونکو په ١٩٧٩ او ١٩٨٠ کال کې څو ځلې مفصلې څيړنې وکړې او د موندنې له مخې د کرورينا پراخوالی يو لک او اته زره مربع متره دی او ښاري ديوال يې نژدې څلور متره جګوالی او اته متره پلنوالی لری . د ښار په مرکز کې يوازنی ودانی خاورينه ده او ښايي چې د کرورينا د حاکم هستوګنځی وي .