Anyang'da Çin yazısının gelişimini öğrenelim

  2020-02-16 15:24:24  cri

 

Çin'in en önemli sekiz tarihi kentinden biri olan Henan eyaletinin Anyang kentinde, Dünya Kültür Mirasları Listesi'ne dahil edilen Shang Hanedanı'nın başkenti Yin'in enkazı "Yin Xu" ve Çin Yazı Müzesi de bulunuyor. Dünyanın en erken olgun yazısı kabul edilen ve kaplumbağa kabuğu üzerine oyulan yazı Anyang'da keşfedildi. Bu nedenle Anyang, Çin yazısının beşiği olarak nitelendiriliyor.

Yin Xu, Anyang kentindeki Huanshui Nehri'nin iki yakasında yer alan ve Çin tarihinde yazılı verilere sahip ilk başkentin kalıntısıdır. Yin Xu'de 1928 yılında başlayan kazılarda Shang Hanedanı'ndan kalma 110'dan fazla saray ve tapınak, imparatorluğa ait 12 büyük mezarlık ve 2500'ü aşkın kurban çukuru keşfedildi ve kaplumbağa kabuğu yazısı, bronz ve yeşim eşyalar dahil büyük miktarda güzel tarihi eser topraktan çıkartıldı. Bunlar, 3000 yıl önceki Shang Hanedanı'nın başkentinin yeniden canlandırılması ve bu tarihin öğrenilmesi için önemli kanıtlar sağladı. Yin Xu, Mart 2001'de "20. Yüzyılda Çin'in En Önemli 100 Arkeolojik Keşfi" listesine ve Temmuz 2006'da "Dünya Kültür Mirasları Listesi"ne alınmıştı.

Anyang Pedagoji Üniversitesi'ne bağlı Kaplumbağa Kabuğu Yazısını ve Yin Kültürünü Araştırma Merkezi'nden Profesör Guo Shengqiang, dünyadaki en önemli dört eski yazı sisteminden bugüne kadar yalnızca kaplumbağa kabuğu yazısının temsil ettiği Çin yazı sisteminin varlığını sürdürdüğünü, büyük canlılığa ve araştırma değerine sahip olduğunu belirtti.

Profesör Guo Shengqiang, dünyaca bilinen dört büyük eski uygar ülkede ve dünyanın çeşitli bölgelerinde geliştirilmiş antik yazıların bugün artık tamamen yok olduklarını veya kullanılmadıklarını açıkladı. Guo Shengqiang, yalnızca kaplumbağa kubuğu yazısından gelişen Çin yazısının hala kullanıldığını ve canlılığını sürdürdüğünü vurguladı.

Şu ana kadar, Yin Xu'dan, üzerinde 5000'den fazla karakterin bulunduğu toplam 150 bin kaplumbağa kabuğu parçası çıkartıldı ve bu karakterlerden 1500'ü çözüldü. Aradan geçen 3000 yıldan fazla sürede, kaplumbağa kabuğu yazısının yazılışının çok değişmesine rağmen, temel özelliği ve grameri bugüne kadar sürdürüldü. Böylece dünya nüfusunun beşte birinin hâlâ kullanmakta olduğu yazı olarak, Çin ve hatta dünya kültürüne derin etkiler yaptı.

Kaplumbağa kabuğu yazısının keşfedilmesi, Anyang'a Çin'in "yazı beşiği" üvanını kazandırdı. Yıllarca hazırlık yapıldıktan sonra, 2009 yılının sonunda Anyang'da, Çin'in yazıyı konu alan ilk müzesi olan Çin Yazı Müzesi kuruldu. Profesör Guo, Çin Yazı Müzesi'nin kurulmasının, Çin yazıları için bir yuva bulmak anlamını taşımakla kalmayıp, Çin yazısının araştırılması ve aktarılması için zengin bir kaynak sağladığına dikkat çekti. Guo, Çin Yazı Müzesi'nin daha geçen yıl açıldığını, Çin yazılarının koleksiyon ve araştırma üssü haline geldiğini bildirdi. Guo, müzede kaplumbağa kabuğu yazısının, yazıların gelişimi ve azınlık etnik gruplara ait yazılar gibi içeriklerin de sergilendiğini belirtti.

Müzenin açılışından bu yana geçen yalnızca yarım yıl içinde, müzeyi ziyaret edenlerin sayısı günde 4000'e ulaştı. Ziyaretçiler, Çin yazısının 5000 yıllık tarihi karşısında neredeyse büyüleniyorlar. Son yıllarda, Çince öğrenimi bütün dünyada çok popüler oldu. Bugün, dünyada Çince öğrenen yabancıların sayısı 100 milyona yaklaşıyor. Her gün, Çince öğrenen veya Çin kültürüyle ilgilenen çok sayıda yabancı, Çin yazısını ve Çin kültürünün zenginliğini yakından tanımak için Anyang'a geliyorlar. Onlar, Çin Yazı Müzesi ve Yin Xu'yu gezdikten sonra, Çin yazısının tarihi hakkında çok bilgi edindiklerini söylediler.