Haber Analiz: Çin ve ABD büyük ülke sorumluluklarını ortaklaşa üstlenmeli

  2019-04-04 12:08:53  cri

Sheng Yuhong, CRI Haber Merkezi

Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping, Pazartesi günü "Elders" grubu heyetiyle yaptığı görüşmede, büyük ülkeler arasındaki ilişkilerin küresel stratejik istikrarı etkilediğini, dolayısıyla büyük ülkelerin özel sorumluluklar üstlenmesi gerektiğini kaydetti.

Çin-ABD ilişkilerinin dünyadaki en önemli ikili ilişkilerden biri olduğuna değinen Xi, ABD'nin Çin'le birlikte fikir ayrılıklarını kontrol edip, işbirliği alanları geliştirerek, koordinasyon, işbirliği ve istikrara dayalı ilişkiler geliştirmesi arzusunu dile getirdi.

Xi, Çin ile ABD arasındaki üst düzey ekonomik ve ticari müzakerelerin altıncı turuna katılmak üzere 15 Şubat'ta Beijing'e gelen ABD Hazine Bakanı Steven Mnuchin ve Ticaret Temsilcisi Robert Lighthizer ile görüşmesinde ise, Çin ve ABD'nin dünya barışı ile istikrarını koruma ve küresel kalkınma ile refahı ilerletme konularında geniş ortak çıkarlara sahip olduğunu dile getirerek, iki ülkenin de önemli sorumluluklar üstlendiğini belirtmişti.

Xi, ABD Başkanı Donald Trump ile geçen Aralık ayında Arjantin'de yaptığı görüşmede de, Çin ile ABD'nin dünya barışı ve refahında önemli sorumlulukları bulunduğunu hatırlatarak, işbirliğinin her iki taraf için en iyi seçenek olduğunu vurgulamıştı.

Xi'nin son birkaç ayda Çin-ABD ilişkileri hakkında yaptığı değerlendirmelere bakıldığında, "sorumluluk" hiç şüphesiz en sık kullanılan ifade... Bunun en önemli nedenleri ise, BM Güvenlik Konseyi'ne daimi üye Çin ile ABD'nin küresel ekonominin yüzde 40'ına sahip en büyük iki ekonomi olması ve iki ülkenin küresel ekonomik büyümeyi ilerletmek, uluslararası barışı korumak ve küresel sınamalarla mücadele etmek için kritik rol oynamasıdır. Bu nedenlerden dolayı Çin-ABD ilişkilerindeki değişiklikler, ikili ilişkilerin kapsamını çok aşıyor ve açıkça küresel bir etkiye ulaşıyor.

Etki ne kadar büyükse, sorumluluk da o kadar büyük olur. Dünya, yeni bilimsel ve teknolojik devrim ile endüstriyel reformun getirdiği fırsatlara sahip ama aynı zamanda ticari korumacılığın ve tek taraflılığın yükselmesi, küresel ekonomik büyümenin itici motorunun zayıflaması, geleneksel olmayan güvenlik tehditlerinin artması gibi sorunlarla da yüz yüze bulunuyor. Dolayısıyla Çin ve ABD'nin, kendi kalkınmalarını sürdürmekle sınırlı kalmayarak, küresel riskleri önlemek ve daha fazla fırsat yaratmak gibi tarihi misyonları da üstlenmesi gerekiyor. Çin ve ABD, ortak sorumluluklar üstlenmek için öncelikle ikili ilişkilerde sağlıklı bir atmosfer oluşturmalı.

İki lider Arjantin'deki görüşme esnasında, koordinasyon, işbirliği ve istikrara dayalı ikili ilişkilerin ilerletilmesini kabul etti. Bu anlaşma, ilişkilerin yeni koşullardaki gelişimi için de yön belirledi. Bunu gerçekleştirmek için anlaşmazlıkların kontrol altına alınıp, işbirliğinin genişletilmesi gerekiyor.

Küresel değer zinciri ile endüstri zincirinin iç içe girdiği günümüz dünyasında, sorunlar sadece ek gümrük vergisi veya korumacılık duvarı ile çözülemez. Aksine, bu adımlar, iki tarafın kalkınmasını ve küresel ekonomik büyümeyi olumsuz etkiler.

Dolayısıyla Xi, birçok defa işbirliğinin iki ülkenin en iyi seçeneği olduğu ve ikili ilişkilerin sağlıklı ve istikrarlı gelişmesinin sürdürülmesi gerektiği vurgusu yaptı.

Çin, işbirliğine öteden beri öncülük yapmaya çalışıyor. Kuşak ve Yol inisiyatifini ortaya koyup, tüm dünya için karşılıklı yarara ve ortak kazanca dayalı yeni bir platform sunuyor. Ayrıca, BM barış koruma gücüne 30 binden fazla personel gönderdi. Yeni tur reform ve dışa açılmayı sürdürerek tüm dünyaya yeni gelişme fırsatları yaratıyor. Böylece, somut hareketlerle dünya barışını inşa etme, küresel kalkınmaya katkı yapma ve uluslararası düzeni koruma yönünde büyük ülke sorumluluklarını yerine getiriyor.

Kısa bir süre önce Avrupa gezisini tamamlayan Xi, insanlığın "yönetişim, güven, barış ve kalkınma açıkları"nın kapatılması şeklindeki Çin planını ortaya koydu. Xi, ayrıca bütün ülkelere küresel yönetişime aktif olarak katılma çağrısı yaptı. Bu da Çin'in insanlığın kader ortaklığı inşasını ilerletmek için harcadığı yeni bir çaba ve büyük ülke sorumluklarına kattığı yeni bir içerik.

Ekonomi, bilim ve teknoloji ile ordu alanlarında güçlü ve etkili en büyük gelişmiş ülke olan ABD'nin de büyük ülkelerin üstlenmesi gereken sorumlulukları yerine getirmesi bekleniyor.

Şu an Çin ile ABD arasındaki üst düzey ekonomik ve ticari müzakerelerin dokuzuncu turu Washington'da yapılıyor. Anlaşmazlıkları kontrol etmek, işbirliğini genişletmek ve küresel güveni arttırmak, Çin ve ABD'nin ticari müzakerelerde gösterdiği "büyük ülke imajı" olmalı.