Xinjiang'ın Çunkuşta köyü turistlerin gözdesi

Çin'in kuzeybatısında yer alan Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'ndeki Çunkuşta köyünü ziyaret eden turistlerin sayısı, günler boyunca köy nüfusunun iki katı olan 3 bini aştı.

İli Nehri Vadisi'nde yer alan köyü gezen turistlerin, yaşadıkları deneyimleri internette paylaşması, köye bir anda şöhret kazandırdı. Kazakların geleneksel üretim ve yaşam tarzlarının görülebildiği, karla kaplı dağlara, eşsiz nehir, orman ve meralara sahip bu köy, bir kısa video uygulamasında "en çok izlenen köy"ler arasına girdi.

Tanrı Dağları'nın (Tianshan) içinden geçen kadim Wusun Yolu, tarihte Xinjiang'ın kuzey ve güney bölgeleri arasındaki ana geçitti. Sakinlerinin yarı göçebe hayatı sürdükleri Çunkuşta köyü, kadim Wusun Yolu'nun kuzey girişi olduğu gibi, çobanların kışlık ve yazlık meraları arasındaki transfer için de önemli bir duraktı.

Günümüzde, ulaşımın giderek geliştiği Xinjiang'da, kadim Wusun Yolu ve Çunkuşta köyü orijinal işlevlerini kaybetmiş durumda.

Köy sakinlerinden Nurpol Tursun, bölgenin tarihini çok iyi biliyor. 2009 yılında bir grup turistin köye gelmesinin ve köylülerden kadim Wusun Yolu'nu geçmek için yardım istemesinin önemli bir fırsat olduğunu fark eden Nurpol Tursun, evindeki iki ahşap odaya yatak koyup, karısından da aşçılık yapmasını rica ederek turistleri ağırlamaya başladı. Tursun ailesi, köyde turistleri ilk kabul eden aile oldu.

2010 yılında, Çunkuşta köyüne, İskan ve Kentsel-Kırsal Kalkınma Bakanlığı ile Ulusal Kültürel Miras İdaresi tarafından "Çin'in Tarihî ve Kültürel Köyü" unvanı verildi. Başvuru çalışmalarına katılan Jin Wentao, Çunkuşta köyünün listeye alınma sebebinin, köyde Kazakların ahşap ev yapım tekniğinin tamamen korunması olduğunu söyledi. Köy, İli Nehri Vadisi'ndeki en iyi korunmuş bütün ahşap yapı topluluğuna evsahipliği yapıyor. Jin, bu tür ahşap konut yapısının, Kazaklara özgü ahşap inşa yönteminin ve Çin'in güneyindeki doğramacılık tekniğinin kaynaşmasını yansıttığını söyledi.

Köyde ayrıca at nalı üretimi ve kız kovalamaca ile buzkaşi gibi geleneksel oyunlar da hayvancılığa dayalı yaşam ve üretim tarzının korunduğunun göstergesidir.

Turistlerin ilgisinin artmasıyla aynı yıl içinde köyde yeni bir pansiyon açan Nurpol Tursun, daha fazla ziyaretçi ağırlamak için özel bir aşçı da tuttu. Köyün zenginleşmesinin öncüsü olarak 200'den fazla köylü ile bir turizm kooperatif acentesi kuran Nurpol Tursun, 150 attan oluşan bir at sürüsü oluşturmanın yanı sıra, at etiyle yapılan sucuk ve Kazaklara özgü sütlü nugatlar gibi geleneksel yiyecekleri de üretip satmaya başladı.

Son yıllarda yatırımcılar da köydeki fırsatların farkına varmaya başladı. Henüz 20'li yaşlarındaki yatırımcı olan Wang Yungang, 2016 yılında köyde harap durumdaki bir avluda bulunan ahşap evleri yeniledi.

Wang Yungang, "Başlangıçta ağır tempolu rahat bir yaşam geçirmek istiyordum. Mesela, köyde küçük bir dükkân açarak geçimimi sağlamayı, gün doğumunu ve gün batımını izlemeyi düşünüyordum. Ancak bu yıl köye çok fazla turist geldi ve başlangıçtaki niyetim değişti." dedi.

Köye ilginin yoğun olduğuna işaret eden Wang, köyün tanıtım videosunu izleyenlerin sayısının bir milyona yaklaştığını dile getirdi.

2017 yılında Çunkuşta'da Devlet Etnik İşler Komisyonu tarafından "Özgün Çin Azınlık Köyleri" unvanı verildi. Bu tarihten sonra, Xinjang'daki birçok nokta gibi turist akınına uğrayan köyde pansiyonların sayısı da ikiye katlandı.

Köy yöneticilerinden Xu Dejun, köyün orijinal tarzını koruyarak turizmin daha iyi gelişmesini sağlamak için 2017 yılında 2,5 milyon yuanlık yatırımla özgün konutların hem iç hem de dış restorasyonunun yapıldığını söyledi.

Nurpol Tursun tarafından kurulan acente de "Özgün Çin Etnik Azınlık Köyleri" projesinden faydalanarak, yerel hükümetten özel gıda üretimi ve satışı için 300 bin yuanlık bir fon aldı.