Çinlilerin Türkiye hakkında okuduğu 5 kitap

Sıradan Çinli artık her gün Türkiye'yle ilgili pek çok habere maruz kalıyor ve bu ülkeyi daha yakından anlamaya çalışıyor. Çin'de medya organlarının haber başlıklarında Türkiye'ye sıkça rastlanıyor: Doğu Akdeniz'de, Libya'da, Suriye'de Türkiye hep başat bir aktör olarak ön planda.

Dünya haberlerinde isminden sıkça söz edilen bir ülke olmasının yanı sıra, son yıllarda artan bir ivmeyle Çinli turistlerin gözde bir seyahat destinasyonuna dönüşen Türkiye'yi tanımaya dönük merak artıyor.

Tarihten edebiyata Türkiye'yle ilgili yeni kitaplar basılıyor. Aşağıda Çin'in en büyük çevrimiçi kitap platformu DangDang'da (噹噹) son dönemde Türkiye hakkında en çok satılan kitaplardan bir seçki bulacaksınız.

Osmanlı tarihine ilgi büyük

Bu seçkide Osmanlı tarihine ilgi dikkat çekiyor; görünen o ki Çin'de kamuoyu, hem modern Türkiye'yi hem de günümüz Ortadoğu siyasetinin nasıl şekillendiğini doğru bir zeminde anlamak için Osmanlı tarihine bakıyor.

Burada bir eksiklik olarak, modern Türk siyasetine ve başta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere Türkiye'de siyasetin son yirmi yılına bir şekilde yön vermiş aktörlere dair çalışmalara nerdeyse hiç rastlanmadığını not etmek gerekir. Çin'de siyaset, parti organları, kurumlar ve yerel yönetimlerden ayrı düşünülemeyeceği gibi, lider odaklı da bir alandır. Dolayısıyla sıradan bir Çinli, Türkiye siyasetini Erdoğan, Rusya siyasetini Putin veya Amerikan siyasetini Trump'ın kişiliği, biyografisi üzerinden okumaya yatkındır.

Bir istisna olarak, Henan Bilim ve Teknoloji Üniversitesi'nde görev yapan, Ortadoğu siyaseti ve Türkiye üzerine çalışmaları bulunan Zhu Chuanzhong'un (朱傳忠, doğum 1982) Ak Parti'yi inceleyen çalışması sayılabilir; lakin o da çok satan bir eser olmaktan ziyade belli bir uzman gurubuna yönelik spesifik bir çalışma olarak raflarda yerini almıştır. Kitap, Adalet ve Kalkınma Partisi'nin tarihini, yükselişini, teşkilat yapısını ve doğasını özetliyor, partinin yönetişim ilkelerini ve muhafazakar siyaseti anlamaya odaklanıyor.

Türkiye Adalet ve Kalkınma Partisi Çalışmaları, Sosyal Bilimler Literatürü Yayınevi

1- Türkiye: Kısa Bir Tarih, Norman Stone

Tarihçi Norman Stone'un eseri, Selçukluların Anadolu'ya gelişinden, AB üyeliğine aday olan modern cumhuriyete kadar Türkiye tarihine dair bir bakış sunuyor.

DangDang sitesinde bu kitabın altında yer alan kullanıcı yorumlarından biri şöyle diyor: "Bu kitap bir Osmanlı İmparatorluğu neslinin düşüşünü anlatıyor." Bir diğer yorumda "11. yüzyıldan Suriye Savaşı'na kadar Türkiye tarihini kapsıyor ve okurun Türkiye'yi sade bir şekilde anlamasına yardımcı oluyor" denilmiş.

Çalışmanın Türkçesini Remzi Kitabevi baskısından okumak mümkün.

2 Türk-Yunan Seyahatnamesi, Haruki Murakami

Çinli okuyucular arasında en popüler yabancı yazarlardan biridir Haruki Murakami. Murakami'nin Türkçede bulunmayan bu seyahatnamesi, ünlü çevirmen Profesör Lin Shaohua tarafından Çinceye çevrildi.

Japon romancı Haruki Murakami 1988 yılında Yunanistan ve Türkiye'de geçen bir seyahat öyküsü kaleme almıştır. Kitabın başlığındaki "Yağmurlu Gün" Yunanistan'a, "Bulutlu Gün" ise Türkiye'ye atıfta bulunuyor.

Bu kitap sıradan bir seyahat günlüğü değil, ancak metinde titiz bir gözlem, sade ve komik bir dil, Murakami'nin bağımsız düşünme ruhunu yansıtan ağır bir duygusal hava var. Kitap ayrıca Murakami'ye aşina okuyucuların "başka bir Murakami" görmesine olanak tanıyan bir macera ruhuyla dolu.

3- Osmanlı Çağı: Türk İmparatorluğunun Yükselişi ve Düşüşü, Lord Kinross

İskoç tarihçi Lord Kinross (1904 -1976) Mustafa Kemal Atatürk'ün biyografisi ve İslam tarihi üzerine eserleriyle tanınıyor. İkinci Dünya Savaşı sırasında Kraliyet Hava Kuvvetleri'nde görev yaptı ve 1944-47 arasında Kahire'deki İngiliz Büyükelçiliğinde Birinci Sekreter olarak çalıştı.

DangDang internet sitesinde kitapla ilgili tanıtım yazısında, Türkiye'nin "modern zamanlarda küresel güçteki değişiklikleri anlamak için mükemmel bir pencere" olduğu belirtiliyor ve "Türkiye'nin kendisini anlarken, modern Avrupa'nın ve modern Ortadoğu'nun oluşumunu başka bir perspektiften anlayacaksınız" deniliyor.

Tanıtım metninde şöyle denilmiş:

"Bu ülke neden bu kadar önemli? Osmanlı İmparatorluğu'nun bu genel tarihi size cevabı verecektir. Nobel ödüllü yazar Orhan Pamuk hayranı mısınız? Benim Adım Kırmızı, İstanbul, Beyaz Kale gibi kitapların arkasındaki tarihi ortam burası. Türkiye ve Çin eski Asya medeniyetleridir ve modern zamanlarda her ikisi de Avrupa liderliğindeki dünya modernleşmesinin mağdurları haline gelmiştir. Osmanlı'ya bir dönem 'Batı Asya'nın Hasta Adamı' denmiştir. Çin ve Türkiye'nin benzer kaderine ne sebep oldu? Türkiye'nin tarihi kaderini anlamak, kendimizi ve modern dünyayı daha iyi anlamamıza yardımcı olacaktır."

4- Rüyadan İmparatorluğu Osmanlı: Osmanlı İmparatorluğu'nun Öyküsü 1300-1923, Caroline Finkel

İngiliz tarihçi ve yazar Caroline Finkel, Londra Üniversitesi Doğu ve Afrika Çalışmaları Okulu'ndan Osmanlı tarihi doktorasına sahip.

Osmanlı İmparatorluğu, dünya tarihinin en büyük ve en etkili imparatorluklarından biriydi. Üç kıtaya yayıldı ve altı yüzyıldan fazla bir süre hayatta kaldı. Caroline Finkel, Osmanlı İmparatorluğu'nun on üçüncü yüzyıldaki kökenlerinden yirminci yüzyıldaki yıkımına kadar destansı hikayesini açık bir şekilde anlatıyor. Finkel, bu kitap için Osmanlı arşivlerinin yanı sıra Osmanlı'nın hükmettiği topraklardaki devletlerin arşivlerinden de faydalandı. Kitap, Timaş Yayınları tarafından dilimizde basıldı.

Okur yorumlarından biri şöyle: "Zengin içerik, güzel yazın, akıcı çeviri, iyi okunabilirlik... Osmanlı İmparatorluğu'nu anlamak için bir giriş kitabı."

5- "Türkiye'nin en çok satan romanı" Kürk Mantolu Madonna:

DangDang, Sabahattin Ali'nin Kürk Mantolu Madonna'sını "Türkiye'nin en çok satan romanı" olarak duyuruyor.

Çin'in etkili kültür sanat platformlarından Douban'da bu roman "Güçlü duygusal atmosferi ve derinliği olan bir roman. Hayatta yeni başlangıçları, aile ilişkilerini ve insanların kalplerinin gizemini incelikle anlatıyor" sözleriyle değerlendiriliyor.

Devlet haber ajansı Xinhua'nın sitesinde 2018'de çıkan bir yazıda Sabahattin Ali'nin yaşamı üzerinde duruluyor ve Kürk Mantolu Madonna'nın neden Türkiye'nin en çok satan romanlarından biri olduğu anlaşılmaya çalışılıyor.