謒er ta齨ar- Sabah 02.03.2009
WASHINGTON
D黱yan齨 her yerinde siyasi, askeri, diplomatik krizler devam ede dursun, ABD'de g黱dem de餴iyor. Yaklak 4 ayd齬, Amerikan halk sadece ve sadece bir tek konuyla ilgileniyor: ekonomik kriz. Durum b鰕le olunca Obama'n齨 ge鏴n hafta Kongre'de yapt 鰊emli konuan齨 da neredeyse b黷黱鼀le yeni haz齬lanan b黷鏴 ve bu krizden nas齦 琮k齦aca瘕 鼁erine olmas齨a da rmamak gerekiyor. ABD'nin g黱 gittik鏴 daha da derinlen bankac齦齥 ve finans krizi art齥 reel sekt鰎e son derece a瘕r bir darbe vurmu durumda. Son tahminlere g鰎e ekonomi bu y齦 y鼁de 6.2 k黮ecek gibi g鰖黭鼀or. T黭etim halen h齴la d鼀or ve iizlik y鼁de 10'a do餽u h齴la art齳or.
B黷黱 bunlar kars齨da Obama y鰊etimi ekonomiyi kurtarmak ve canland齬mak i鏸n 鰊黰鼁deki 2 y齦a yay齦an 2 trilyon dolarl齥 bir harcama paketi haz齬lam durumda. Bu harcama paketi nedeniyle Demokratlar ve Cumhuriyet鏸ler aras齨daki siyasi kutuplaa b鼀鼀or. Demokratlar bu krizden ancak ve ancak kamu harcamalar齨 art齬arak ve zenginlerden al齨acak vergileri y黭selterek 琮kmak m黰k黱 diyorlar. Cumhuriyet鏸ler ise kamu sekt鰎黱e bu kadar b鼀黭 bir kaynak aktar齧 yap齦mas齨 ve bu derece b鼀黭 b黷鏴 a琮klar齨 piyasa ekonomisi ve mali sorumluluk prensiplerine ayk齬 buluyorlar. Onlara g鰎e yap齦mas gereken y kemer s齥mak ve devleti daha da k黮tmek. Oysa Obama ile ABD tam aksi istikamete, yani Avrupa tipi bir sosyal devlet yap齭齨a do餽u ad齧 at齳or. 謗ne餴n Obama'n齨 Amerikan sa餷齥 sekt鰎黱de ger鏴kleirmek istedi餴, kapsaml sa餷齥 sigortas sistemi ABD i鏸n bir ekonomik devrim niteli餴nde.
辵ras kesin: Obama'n齨 haz齬lad harcama paketi astronomik b黷鏴 a琮klar yaratacak. Yani ABD y黭sek oranda bor鏻anmaya devam edecek. Peki ABD nas齦 bor鏻anacak? 輐i kilde: Hazine bonosu satarak ve para basarak... Peki, ABD en 鏾k kime bono satt 藺te burada devreye 莍n giriyor. ABD'li ekonomistlerin en 鏾k merak etti餴 konu Amerikan ve 莍n ekonomileri aras齨daki ticari ve mali dengenin bu yeni d鰊emde nas齦 devam edece餴...
莍n dolar齨 dmesini istemiyor
Bilindi餴 鼁ere, 莍n devasa bir d鰒iz rezervine sahip. Bug黱 莍n Merkez Bankas n齨 2 trilyon dolarl齥 bir rezervi oldu饀 tahmin ediliyor. Bunun b鼀黭 k齭m Amerikan hazine bonosuna endeksli. Yani 莍n y齦lard齬 ticaret fazlas olarak kazand齨 ana ticaret orta瘕 ABD'ye tekrar yat齬齳or durumda. B鰕le yaparak bir taa ku vurdu 莍n. Birincisi dolar gl tuttu. Zira dolar derse Amerikal t黭eticinin ve dolar齨 al齧 g點 azalacakt 莍n ihracat ve istihdam politikas buna izin veremezdi. 輐incisi, 莍n ABD tahvili alarak kendi para birimi yuan d黭 tutmay becerdi. Bu da 鏾k 鰊emliydi 琰nk yuan de餰r kazan齬sa 莍n'in ihracat azalacakt Son olarak da 莍n y黭sek oranda Amerikan bonosu alarak ABD'nin d黭 faizle 鏾k bor鏻anmas齨 sa餷ad
藺te b黷黱 bu nedenlerle 莍n d鰒iz rezervleri ve Amerikan ekonomisindeki hassas denge bunca y齦d齬 devam ediyor. Peki mdi global kriz nedeniyle bu denge de餴r mi? 莍n ABD bonosu almaktan ve dolara yat齬齧 yapmaktan vazge鏴r mi? K齭a cevap "hay齬." 莍n, Amerikan dolar齨齨 de餰r kaybetmesini istemiyor. Zira dolar satarsa ve dolar齨 de餰ri derse kendi 2 trilyon dolarl齥 rezervi eriyecek. Ayr齝a dolar her ye ra餸en en 鏾k derinli餴 ve likiditesi olan para birimi. Bu nedenle Amerikan dolar齨da 莍n nedeniyle bir dme beklemek yersiz. Hassas denge devam edecek. Ama bu arada 莍n'de yava yava rezervlerini i鏴rde kendi yat齬齧lar i鏸n kullanacak. B鰕lece Pekin, ABD'ye azalmakta olan ihracat齨 kendi t黭etim g點黱 ve i talebini art齬arak dengelemeye 鏰lacak.
Yorumunuzu G鰊derin
