CRI Hakkında | Eski Versiyonumuz
Tatarların Halk Kültürü (1)
  2014-07-04 19:59:44  cri

Çin'deki Tatar Etnik Grubu'nun ataları, Çin'in kuzeyindeki bozkırlarda yaşayan göçebe aşiretlerdi. "Dada", "Dadan", "Baida" ve "Wengjici", Çin'in değişik dönemlerine ait tarihi kayıtlarda Tatar etnik grubuna verilen adlar olarak biliniyor.

Çin'de yaşayan çağdaş Tatarların oluşumu, Orta Çağ'da Avrasya bölgesindeki değişimlerin sonucu olarak kabul ediliyor. Tatarlar, tarihte uzun süre Xinjiang'daki diğer etnik gruplarla bir arada yaşamış ve ekonomi, ideoloji, gelenek ve görenekler açılarından değişim geçirmiş ve böylece aşamalı olarak günümüzdeki halini almıştır.

1934 yılında düzenlenen 1. Xinjiang Halk Kongresi'nde "Dadan" ve "Nogai" gibi Tatar etnik grubunun eski Çince isimlerinin "Tatar" a dönüştürülmesi kararlaştırıldı. Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşundan sonra, Tatar halkının iradesi doğrultusunda "Tatar" ibaresi, Tatar etnik grubunun resmi ve yasal adı haline geldi.

Çin'in dışındaki Tatarlar, esas olarak Avrupa'nın doğusundaki Volga ve Kama Irmaklarının geçtikleri bölgelerde yer alan 30'u aşkın yabancı ülkede yaşıyor, bunların toplam nüfusu ise 9-10 milyon civarındadır. Çin'de yaşayan Tatarlar ise esas olarak Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nde ikamet ediyor; toplam nüfusları ise 2010 yılındaki sayımda 4 bin 950 olarak belirlendi.

Xinjiang'ın Changji Hui Özerk İli'nin Qitai ilçesine bağlı Daquangou Tatar Özerk Nahiyesi, Tanrı Dağları'nın doğu kesiminin kuzey kolunda yer alan Bozdağ Tepesi'nin eteğindedir. 25 Temmuz 1989 tarihinde kurulan nahiye, Çin'de Tatarlıların nüfus açısından çoğunlukta olduğu tek özerk nahiye konumundadır.

Tatarca, Altay dil sisteminin Türk dilleri koluna bağlı Batı Hun dilleri grubunun Kıpçak alt grubunda yer alır. Tatarlar, tarihte Rünik, Uygur, Arap, Fars ve Çağatay yazılarını kullandı. Tatarların günümüzde kullandığı dil, Arap alfabesi temelinde oluşturulmuştur. Buna rağmen, Tatar aydınların çoğu Latin ve Slav alfabeleri temelinde oluşturulan Tatar karakterleriyle yazılan kitap veya dergileri okuyabilir.

Tatarlar, Yakın Çağ'da genellikle Avrupa ve Asya'nın birleştiği bölgelerde, Ukrayna ve Rusya'nın sanayi ve tarım bölgeleriyle Orta Asya ve Batı Asya'nın merkezinde yer alan göçebe bölgelerinde yaşadı. Ticaret için elverişli ortama sahip olan bu bölgelerde yaşamalarından dolayı Tatarlar ticaret yapmak konusunda adeta uzmanlaştılar. Tarihte esnaflık yapan, tarım ve çobanlıkla uğraşan az sayıdaki nüfus hariç olmak üzere, Çin'e göç eden Tatarların çoğu, ticaret veya özel girişimcilik yaptı. Tatarların bu kesimi esas olarak Xinjiang'a bağlı Taçen, Altay, Qitai, Urumçi ve İli bölgelerinde bulundu. Bunun yanı sıra, Tatarlar Çin'in kuzeydoğusundaki Harbin ve Çiçiha'er kentleri ile sahil kenti Tianjin ve Shanghai'da da bir zamanlar etkili oldu.

Tatar etnik grubuna mensup birçok insan, el sanatlarının birkaç kolunda beceriklidir. Mesela ahşap işlerini bilen biri, aynı zamanda demircilik, dericilik, dekorasyon, saat tamiri veya fotoğrafçılık yapabilir. Bu tür insanlar, zengin hayat deneyimlerine sahip olmanın yanı sıra, günlük yaşam eşyalarının hemen hemen hepsini kendi elleriyle yapar; konuttan tencereye ve çanaktan leğene kadar hemen hemen her eşyayı üretebilirler.

Kıyafet Kültürü

Tatar erkekler kolları geniş, yakaları dik ve göğsün sol kısmında düğmeler bulunan beyaz gömlek ile alt kenarı belle sınırlı olan siyah renkli kısa yelek giymeyi tercih eder. Bunun yanı sıra, koyu renklerde uzun cüppe giyer ve deri kemer takarlar. Tatar erkeklerin giydikleri elbiselerin göğüs bölümünde haç şeklinde desenlerle bitki motifleri dokunur. Son derece renkli olan bu elbiselerin desenleri birbirleriyle uyum sağlar. Tatar erkekler ağı geniş ve bacak kısmı dar olan siyah pantolon giyerler. Siyah-beyaz kontrası taşıyan bu giyim tarzı, erkekleri genç, enerjik ve becerikli gösterir ve insanları motive eder.

Tatar kadınlar ağı geniş ve bacak kısmı dar olan pantolon ile plili uzun etek giyerler. Etekler beyaz, sarı, mavi ve kahverengidir. Giydikleri ceketlerin kolları genellikle dardır. Bunun yanı sıra, kendi elleriyle yaptıkları veya aldıkları koyun yönünden yapılmış ceket veya uzun etek giyerler. Bu elbiselerin göğüs, yaka, kol, bilek ve kenar kısımlarında renkli desenlerle motifler bulunur. Tatar kadınlar etek yaparken ince, yumuşak ve ipek kumaşları tercih ederler. Kenarında pliler bulunan bu tür elbiselere kadifeden yapılan yelek eşlik eder. Bu tarzla giyinen kadınlar dinamik, güzel ve narin görünür.

Tatar erkekler yaz günlerinde siyah, kırmızı veya yeşil renkli çiçek desenli veya desensiz "Takeya" denen yuvarlak şapka takmayı severler. Kadınlar ise boncuklarla süslü küçük şapka veya çiçek desenli saç tokası takar. Orta yaşlı kadınlar şapkanın üstüne başörtüsü de bağlar.

Tatarların yemek gelenekleri, geleneksel tarzını koruyor. Tatarlar, diğer etnik grupların yemek kültüründen de faydalanarak, kendi yemek kültürlerini yarattılar. Tatarların yemekleri, esas olarak undan yapılan yemeklerden oluşur, bunlara et, süt, pirinç, darı, mısır, soya, sebze ve meyve eklenir.

Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nin merkezi Urumçi'de Eski Yanghang Camii ile Xinjiang'ın Qitai ilçesine bağlı Daqiuangou Tatar Özerk Nahiyesi'nin yönetimiyle hastanenin ortak çalışma binası, varlığını günümüze kadar koruyabilen Tatar yapılarıdır. Eski Yanghang Camii'nin ön salonundaki resim ve desen oyulan sütunlar son derece görkemli görünür. Caminin ana salonu ise sadeliği, temizliği ve ciddi ortamıyla insana huzur verir. Salonun zeminine namaz kılmak için kullanılan geniş, konforlu ve yumuşak halılar döşendi. İki kenarında bulunan pencereler sayesinde salon güneş ışıklarından verimli şekilde faydalanır ve son derece aydınlık görünür. Salonun tavan kısmında ince işçilikle yapılan göz alıcı büyük bir avize asılıdır. Ana salondaki dekorasyon ve tüm süsler Müslümanların özgün estetik düşüncesini yansıtır.

Tatarlar için yenmesi yasak olan hayvanlar arasında domuz, at, katır, eşek, ipek böceği ve yılan vardır. Bunun yanı sıra, doğal olarak ölen hayvanların etleriyle tüm hayvanların kanlarının yenmesi de yasaktır. Tatarların yemesi yasak olan 20 çeşit hayvan arasında ayrıca kartal, baykuş, saksağan, karga, leylek, kaplan, kurt, leopar, aslan, ayı ve fare bulunur. Tatarlar için içki içmek yasaktır. Su kaynaklarının temiz tutulması için su kanalı, çeşme ve pınarda çamaşır yıkamazlar. Tatarlar sohbet ederken veya yemek yerken sümkürme, tükürme, esneme veya gaz çıkarma gibi hareketlerden kaçınırlar. Bunun yanı sıra, kadınlarla alay etmeyi veya onlara tacizde bulunmayı büyük saygısızlık olarak görürler. Herkesin önünde vücudun üst kısmının çıplak olmasını veya iç çamaşırıyla bir eve gitmeyi uygun görmezler.

İlgili Haberler
Yorumunuzu Gönderin
Çin-Türkiye ilişkilerinde yeni kilometre taşı
Çin-Türkiye ekonomik ilişkilerinde yeni bir dönem başlıyor. Türk Lirası, Çin finans dünyasına ayak bastı.
Çinli kulüpler büyük transferlerine devam ediyor

Chelsea'nin yıldız orta saha oyuncusu Oscar, 60 milyon avroya Çin'e gelmeye hazırlanıyor. Peki Çinli kulüpler yabancı futbolcular için ne kadar para ödüyor? Bu sorunun cevabı ve haftanın ekonomi gündemine genel bir bakış için Ekodiyalog'a kulak verin.

Diğerler>>
Çin'de 2016'da neler konuşuldu? (1) (Çin Mahallesi)
Çin'de 2016 yılında gündemde neler vardı? Çinlilerin en çok dikkatini çeken gelişmeler nelerdi? Çin Mahallesi'nin sakinleri, 2016'yı nasıl geçirdi?
Çin'in 5. büyük icadı 24 Sezon nedir? (Çin Mahallesi)
Çinlilerin günlük hayatına yön veren bir takvim sistemi olan 24 Sezon'a kâğıt, pusula, matbaa ve baruttan sonra Çin'in 5. büyük icadı diyenler de var. UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'ne alınan 24 Sezon, bir kez daha gündemde.
Diğer>>
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (07-01-2015)
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (19-11-2014)
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (05-11-2014)
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (08-10-2014)
• Biliyor Musun Bilmiyor Musun (24-09-2014)
Diğer>>
Anket
Soru-Yanıt
  • Nükleer Güvenlik Zirvesi'nde Çin'in gücü ortaya kondu

  • Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping 31 Mart-1 Nisan günlerinde ABD'nin başkenti Washington'da düzenlenen ve dünyanın odaklandığı Nükleer Güvenlik Zirvesi'ne katıldı.
    Diğer>>
    İzleyici Postası
  • Koyun yılınız kutlu olsun (Pınar Koçak)

  • Koyun Yılının en güzel müjdeler, en güzel sürprizlerle kapınızı çalması dileğiyle...
  • Çin kadınlarına (Ali Güler)

  • Düşlerimde gelir bir güzel bana, alır götürür beni uzak bir diyara...

    Diğer>>
    Linkler
    © China Radio International.CRI. All Rights Reserved.
    16A Shijingshan Road, Beijing, China