中國國際廣播電臺
Ming hanedanı, Zhu
Yuanzhang’nın 1368 yılında
Nanjing kentinde tahta geçmesiyle
kuruldu. Ming Taizu olarak
adlandırılan Zhu Yuanzhang,
tahtta kaldığı 31 yıl içinde
feodal monarşi merkezi yönetimini
güçlendirmek için hanedanın
kuruluşuna büyük katkısı
olan vezirleri ve farklı görüşlere
sahip olan kişileri öldürerek
imparatorluk otoritesini artırdı.
Ming Taizu’nun ölümünden
sonra torunu Jianwen tahta geçti.
Ancak imparator Jianwen, amcası
Zhu Li tarafından tahttan
indirildi. Zhu Li, kendisini
Chengzu İmparatoru ilan etti
ve 1421 yılında başkenti
Beijing’e taşıdı.
Ming
hanedanı yönetiminin
merkeziyetçiliği güçlendirmesine
rağmen, imparatorlarının ya
yeteneksiz ya da çok küçük
yaşta olmaları nedeniyle hükümet
yetkilileri, adım adım hadımların
eline geçti. Hadımlar
yolsuzluk ve şantaj yaptılar,
dürüst olan vezirleri
ezdiler. Ülke, kötü yönetildi,
toplumdaki her türlü çelişme
alevlendi. Ming hanedanının
orta dönemine gelindiğinde
bir çok köylü isyanı
meydana geldi, ancak hepsi
bastırıldı.
Ming
hanedanı dönemindeki tanınmış
siyaset adamı Zhang Juzheng,
toplumsal çelişmeleri yatıştırmak
ve Ming hanedanı iktidarını
sürdürmek için reforma başladı.
Zhang Juzheng, personel yönetimine
çekidüzen verdi, tarım ve
dokumacılığı kalkındırdı,
ırmakları ıslah etti ve değişik
adlar altındaki vergileri
birleştirdi. Bu önlemler,
halkın yükünü belirli
derecede azalttı.
Ming
hanedanı döneminde tarım,
daha önceki hanedanlara göre
gelişti; ipek dokumacılığı
ve porselen üretimi çok gelişmiş
bir düzeye ulaştı; demir çıkarma,
bakır dövmeciliği, kağıt
üretimi ve gemi yapımı sektörlerinde
de büyük gelişmeler
kaydedildi. Ming hanedanı döneminde
Çin’in dış ekonomik ve kültürel
temasları da yoğunlaştı.
Tanınmış Çinli denizci
Zheng He, büyük filosuyla
yedi kez Hint Okyanusu’nda
yolculuk yaparak Asya ve
Afrika kıtalarındaki
30’dan fazla ülke ve bölgeyi
ziyaret etti. Ancak Ming
hanedanının orta döneminden
sonra Çin, Japonya, İspanya,
Portekiz ve Hollanda gibi ülkelerin
saldırısına uğradı.
Ming
hanedanı döneminde, meta
ekonomisinin gelişmesiyle
birlikte kapitalizmin tohumları
yeşerdi. Ming hanedanının
ilk yıllarında çok sayıda
sahipsiz çorak toprak ortaya
çıktı. İmparator Ming
Taizu, başı boş dolaşan
insanlara toprak verdi ve
vergiyi indirdi. Bunun
sayesinde kendi topraklarında
ekim yapan köylülerin sayısı
büyük ölçüde arttı. Tütün,
tatlı patates, mısır ve
yerfıstığı gibi yabancı
tarımsal ürünler bu dönemde
Çin’de yetişmeye başladı.
Ming hanedanı döneminde
porselen ve dokumacılık gibi
geleneksel Çin zanaatları yüksek
seviyelere ulaştı. Özellikle
ipek dokumacılığı sektöründe
onlarca dokuma tezgahına
sahip atölye işletmecileri
ve onlar için çalışan
tekniği bilen “işçiler”
ortaya çıktı. Bunlar, Çin’de
kapitalizmin ilk şeklinin
ortaya çıkmaya başladığını
gösterdi. Ming hanedanı döneminde,
mal çeşitlerinin artması ve
alışverişin yoğunlaşmasıyla
birlikte kaynak ve ürünleri
zengin, ulaşımı da kolay
olan yerlerde büyüklü küçüklü
ticaret merkezleri kuruldu.
Beijing, Nanjing, Suzhou,
Hangzhou ve Guangzhou gibi işlek
kentler de ortaya çıktı.
Ming hanedanı döneminde
belirli kurallara bağlı
kalan “Ba Gu”
makaleleriyle memurluk sınavı
yapılırdı. Uzun romanların
popüler olduğu bu dönemde
“Shuihu”, “Üç Devletin
Hikayesi”, “Batı’ya
Yolculuk” ve “Jinpinmei”
gibi ünlü romanlar yazıldı.
Bunların yanı sıra coğrafyayla
ilgili “Xu Xiake
Seyahatnamesi”, tanınmış
doktor Li Shizhen’nin
“Bencao Gangmu (Şifalı
Bitkiler Koleksiyonu)”,
ziraatçi Xu Guangqi’nin
“Tarım Ansiklopedisi”,
zanaatkar Song Yingxin’in
“Tiangong Kaiwu” ve tarih
kitabı “Yong Le
Ansiklopedisi” gibi ünlü
klasik eserler de bu dönemde
hazırlandı.
Ming hanedanının son yıllarında
topraklar kraliyet ailesinde
ve feodal beylerin elinde yoğunlaştı.
Hükümet, vergileri günden güne
artırdı, toplumsal çelişmeler
gün geçtikçe alevlendi.
Toplumsal çelişmelerin yumuşatılmasını
arzulayan bazı memurlar ve
bilginler, sık sık bir araya
gelip siyaset tartıştılar
ve hadım ile aristokratların
imtiyazlarının azaltılmasını
istediler. “Dong Lin
Partililer” olarak adlandırılan
bu insanlar, büyük baskıların
altında kaldı. Bu durum,
toplumdaki huzursuzluğu daha
da artırdı.
Köylerdeki mücadeleler de şiddetlendi.
1627 yılında Shanxi
eyaletinde yaşanan afet sırasında
yöneticilerin zorla vergi
toplamaları, köylü isyanlarına
neden oldu. Onbinlerce köylünün
katıldığı isyan ordusunun
1644 yılında Beijing şehrine
girmesinden sonra imparator
Cong Zhen kendini asarak
intihar etti. Böylece Ming
hanedanı, devrildi.
|