中國國際廣播電臺
Batılıların Noel’i gibi
Çinliler için de Bahar
Bayramı en önemli bayramdır.
İçeriği ve insanların
kutlama biçimleri zaman içinde
değişmekle birlikte Bahar
Bayramı’nın Çinlilerin yaşam
ve ideolojisindeki yeri hiç
değişmez. Söylentilere
göre Çinlilerin Bahar Bayramı’nı
kutlama geleneğinin 4 bin yıllık
geçmişi vardır; ancak ilk
başlarda bir bayram günü
olarak sabit biçimde
kutlanmamış ve “Bahar
Bayramı” olarak adlandırılmamıştır.
M.Ö 2100 yıllarına gelindiğinde
zamanın insanları Jüpiter
gezegeninin bir turunu bir yaş
olarak saptamışlar ve bunu
Bahar Bayramı olarak
kutlarken adına da “yaş”
demişler. M.Ö 1000 yılında
ise “yıl” sözcüğüyle
Bahar Bayramı betimlenir olmuş.
“Yıl”, o zamanlar bol ürün
anlamında kullanılıyordu.
Tarımdan bol ürün alınmasına
“bereketli yıl”, çok
daha bol ürün alınmasına
ise “çok bereketli yıl”
denilmiş.
Halk arasındaki örf ve
adetlere göreyse, genel
anlamda Bahar Bayramı, Çin’in
Ay Takvimi’ne göre 12. ayın
23. gününden başlar, yeni yılın
ilk ayının 15. günü düzenlenen
Yuan Xiao Bayramı’na (diğer
adı Fener Bayramı) kadar
yaklaşık üç hafta sürer.
Bu süre içindeki en önemli
günler ise 12. ayın 30. gününün
gecesi ve yeni yılın ilk ayının
ilk günüdür. Bu günler,
Bahar Bayramı’nın en neşeli
ve en görkemli kutlandığı
günlerdir.
Bahar Bayramı’nı karşılamak
için gerek şehirlerdeki
gerekse köylerdeki Çinliler
çeşitli hazırlıklara girişirler.
Köylerde, bayram için hazırlık
çalışmaları Aralık ayına
girilir girilmez başlar. Birçok
köylü ailesi evini temizler,
çamaşırlarını, yorganlarını
yıkar. Bu, eskiden kalan
kirliliğin temizlenmesini,
yepyeni bir çehre ile Bahar
Bayramı’nın kutlanmasını
ifade eder. Köylüler, bayram
sırasında yemekler yaparlar,
konukları ağırlamak için
pazarlardan bombon, pasta, et
ve meyve gibi şeyler alırlar.
Büyük şehirlerde de bayram
hazırlıkları çok erken başlar.
Kültür kurumları ve sanat
toplulukları, zengin sanat ve
kültür programları hazırlar,
televizyon kanalları çeşitli
sanat geceleri düzenler, büyük
parklarda panayırlar düzenlenir,
eğlence programları hazırlanır,
dükkanlar da bayramlarda halkın
ihtiyaçlarını karşılamak
için ülkenin çeşitli bölgelerinden,
hatta yurtdışından mallar
tedarik ederler. İstatistiklere
göre, Çinlilerin Bahar
Bayramı’nda yaptıkları tüketim,
tüm yıl içinde yaptıkları
tüketimin üçte birini,
hatta daha fazlasını oluşturuyor.
Çin’in çeşitli bölgelerinde
insanlar Bahar Bayramı’nı
değişik gelenek ve
adetlerlerle kutlarlar. Ancak,
Çin’in kuzeyinde olsun güneyinde
olsun yıl sonu gecesinde aile
fertlerinin bir araya gelerek
birbirlerine kavuşma yemeği
yemeleri hiçbir zaman ihmal
edilmez. Güney Çin’de yıl
sonu akşam yemeğinde genel
olarak 10’dan fazla yemek
vardır. Bu yemekler arasında
mutlaka Doufu (soya peyniri)
ve balık bulundurulmalıdır;
çünkü “soya peyniri” ve
“balığın” Çince söylenişi
“zenginlik” sözcüğüyle
eşseslidir. Kuzey Çin’de
ise tüm aile üyeleri
birlikte, yıl sonunda akşam
yemeği olarak Jiaozi (Türklerin
mantısına benzer bir yemek türü)
yapar. Jiaozi, yuvarlak yufka
içine lezzetli kıyma konulan
ve kaynamış suda pişirildikten
sonra servis edilen bir
yemektir. Tüm aile üyeleri
sofranın etrafında
Jiaozi’yi sirke ve soya
sosuyla beraber neşeli bir şekilde
yer.
Yılın son gecesinde hiç
uyumama, Çinlilerin eski bir
geleneğidir. Bu gece, eski yıl
neşe içinde uğurlanır,
yeni yıl karşılanır.
Eskiden Çinliler yeni yılı,
kötülükleri kovmak için
patlangıç patlatarak da karşılarlardı.
Ancak bu gelenek, güvenlik ve
çevre kirliliği gibi
sorunlara yol açması
nedeniyle Beijing ve diğer büyük
şehirlerin merkezlerinde
yasaklandı.Çin’in Ay
Takvimine göre yeni yılın
ilk gününde yediden yetmişe
kadar tüm aile fertleri,
bayramlık kıyafetlerle
ziyarete gelen misafirleri karşılar
ya da akraba, eş dost ve komşulara
giderek bayramlaşırlar. Bu
karşılaşmalarda
birbirlerine “Yeni yılınız
kutlu olsun”, “Bahar
bayramınız kutlu olsun”
gibi uğurlu sözler söyleyerek
selamlaşırlar. Eve gelen
konuklarla şeker ve çayla
ikramı eşliğinde havadan
sudan sohbet edilir. Eğer geçen
yıl içinde yakınlar ve
dostlar arasında anlaşmazlıklar
yaşanmışsa, Bahar Bayramı’nda
bayramlaşan kırgınların
birbirlerini bağışladıkları
anlamı çıkarılır.
Bahar Bayramı’nı
kutlama etkinlikleri rengârenk
geçer. Bazı yerlerde yerli
operalar, filmler gösterilir,
bazı yerlerde Aslan Dansı,
Yangge Dansı, ayaklık üstünde
yürüme gösterileri ve panayırlar
gerçekleştirilir. Yani ülkenin
her yerinde neşeli bir bayram
havası hüküm sürer. Tabii
ki, çok sayıda insan da evde
televizyon programlarını
izlemeyi tercih eder. Çünkü
televizyon kanalları bayram sırasında
her yaştan Çinlinin zevkine
uygun, güzel programlar yayınlarlar.
Bahar beyitleri ve yeni
yıl resimleri yapıştırmak,
fenerleri yakmak, Bahar Bayramı’nı
kutlama biçimlerinden bazılarıdır.
Bayram sırasında pazarlarda
sergilenen ve halkın mutlu yaşamını,
neşeli çalışmaları, çeşitli
çiçekleri, dağları, gölleri,
ırmakları betimleyen yeni yıl
resimlerinden satın alınır.
Bahar Bayramı sırasında düzenlenen
fener festivali de çok canlı
kutlama faaliyetlerindan
biridir. Fenerler Çin’in
halk sanatı örneklerindendir.
Çok çeşitli modellerdeki
fenerlerin üzerinde değişik
hayvan, güzel manzara ve
kahraman figürleri vardır.
Halkın yaşam düzeyinin
ve refahının yükselmesiyle
birlikte Çinlilerin Bahar
Bayramı’nı kutlama biçimleri
de değişiyor. Örneğin
yurtdışı yolculukları da,
Çinlilerin bu bayramı
kutlama biçimleri arasında
yer almaya başlıyor.
|