中國國際廣播電臺
Çin Ay Takvimi’ne göre 9.
ayının 9. günü, Çin’de
halk arasında kutlanan önemli
geleneksel bayramlardan biri
olan Chongyang Günü’dür.
Her yılın 9. ayının 9. gününde
Çinliler, ailelerindeki yaşlıları
ve çocukları da yanlarına
alarak kasımpatı çiçeklerini
seyretmeye, dağlara tırmanmaya
gider ve Zhuyu adlı
(genellikle ilaç yapmak amacıyla
kullanılan kokulu bir bitki)
bitkiyle süslenmiş
pastalardan yerler. Chongyang
Günü’nün adı, eski Çinlilerin
9’a “pozitif sayı”
olarak bakmalarından
kaynaklanmış. Dokuzuncu ayın
dokuzuncu günü, çifte 9
olduğu için çifte pozitif gün
anlamına gelir. Chongyang Günü’nün
kaynağı hakkında değişik
efsanevi söylentiler vardır.
Söylentilere göre, M.Ö
3. yüzyılda, Fei Changfang
adlı bir büyücü varmış.
Büyücü rüzgârı ve yağmuru
çağırabildiği gibi, şeytanları
da yakalayabilme gücüne
sahipmiş. Huan Jing adlı bir
genç bunu öğrendikten sonra
büyücüye hayran kalarak
onun öğrencisi olmak istemiş.
Bu gencin kararlı olduğunu gören
Fei Changfang onu öğrencisi
olarak kabul ederek, hünerlerini
öğretmeye başlamış. Bir gün
Fei Changfang Huan Jing’e,
“9. ayının 9. günü tüm
aileniz büyük bir felaketle
karşı karşıya bulunacak,
bir an evvel önleminizi alın,
hazırlık yapın” demiş.
Huan Jing bu haberi duyunca çok
korkmuş, hemen diz çökerek
hocasından felaketten
kurtulma yöntemini öğretmesini
istemiş. Fei Changfang, “9.
ayının 9. günü, kırmızı
kumaştan birçok torba dikip
içinde zhuyu adlı bitki
koyarak torbaları kollarına
bağlayın, ayrıca yanınıza
içinde kasımpatı çiçeği
bulunan bir içki alın. Tüm
aile fertleriyle hep beraber
bir tepede içki içeceksiniz.
Böylece, büyük felaketten
kurtulabilirsiniz” demiş.
Huan Jing ciddiyetle hocasının
dediği gibi yapmış. 9. ayının
9. gününün sabahı, Huan
Jing tüm aile fertlerini yakındaki
bir tepeye götürerek sağ
salim bir gün geçirmiş. Akşam
Huan Jing, aile fertleriyle
beraber eve dönerek durumu görünce
çok şaşırmış; evdeki sığır,
koyun, tavuk ve kopek, hepsi
ölmüş. Huan Jing ve
ailesiyse gerçekten
felaketten kurtulmuş. Bundan
sonra, Chongyang Günü’nde
tepeye çıkma, zhuyu takma ve
kasımpatı içkisini içme
gelenek haline geldi. Bu
gelenek iki binden fazla yıl
sürmektedir.
Çin’de Chongyang Günü
geleneklerini tasvir eden ve ağızdan
ağıza dolaşan eski bir şiir
vardır. Bu şiir, Tang
hanedenındaki (618-907) büyük
şair Wang Wei’nin yazdığı
“9. Ayının 9. Günü Kardeş
Özlemi” başlıklı ünlü
eserdir. Şiirde şöyle
deniliyor: “Ben yabancı bir
yerde yalnız kalıyorum / Her
bayramda yakınlarımı daha
da özlüyorum / Kardeşimin
tepeye çıktığını uzaktan
duydum / Ancak herkese zhuyu
takılırken yalnızca bir kişi
eksikti.”O zaman çok genç
olan Wang Wei başkentte
oturuyormuş, ailesini çok özlüyormuş.
Özellikle bayram günlerinde,
başka ailelerin neşe içinde
bir arada geldiğini gördüğü
zaman kendi yakınlarına özlemi
daha da artıyormuş.
Chongyang günü başkentteki
her aile zhuyu takıyormuş,
ancak kendi ailesinde zhuyu
takanlar arasında biri
eksikmiş, işte bu kendisiymiş.
Chongyang Günü’nün
diğer bir geleneği,
Chongyanggao (Chongyang pastası)
yemektir. Çince’de pasta
kelimesi ile “yüksek”
kelimesi eşseslidir, yani adım
adım yükselme, canlanma ve
kalkınma anlamına gelir. İnsanlar
yapışkan pirinç, darı ve
hurma gibi ham maddelerle
pasta pişirir, üzerinde beş
renkli bayrak dikerek buna “Çiçek
Pastası” derler. Ova gibi düz
yerlerde yaşayanlar Chongyang
Günü’nde tırmanacak tepe
olmadığı için Çiçek
Pastası yer. Bu, “tepeye tırmanma”
yerine geçer.
Eski zamanlarda
Chongyang Günü “uzun ömür”
içeriği de taşıyordu. Çünkü
insanlar Chongyang Günü’nde
yerine getirdikleri geleneksel
uygulamaların “uzun ömürlü
olmalarını sağlayacağına”
inanıyorlardı.
Bugün insanlar hâlâ
Chongyang Günü tepeye çıkarak
kasımpatı çiçeklerini
seyretme geleneğini sürdürüyorlar.
Dükkânlarda Chongyang Günü’nde
çiçek pastaları satılıyor.
Ayrıca, son yıllarda
insanlar “9. ayının 9. günü”
kelimesinin “uzun uzun”
kelimesiyle eşsesli olmasından
esinlenerek 9. ayının 9. gününü
“Yaşlılar günü” olarak
da ilan ettiler. Bu, hem
Chongyang Günü’nün eski içeriğine
bir dönüş, hem de halkın
yaşlılara saygı ve sevgi göstererek
yaşlıların sağlıklı ve
uzun ömürlü olmalarını
temenni etmesi anlamına
gelir.
|