中國國際廣播電臺
Çin’in Ay Takvimi’ne göre,
5. ayının 5. günü Duanwu
Bayramı olarak kutlanıyor.
Duanwu, Bahar Bayramı ve Güz
Ortası Bayramı’yla
birlikte “Çin’in üç büyük
geleneksel bayramı”ndan
biri olarak kabul ediliyor. Bu
bayram neden “Duanwu”
olarak adlandırıldı. Aslında
“Duan”, “ilk” anlamına
gelir, “ilk 5” ise
“Duanwu”dur. Çin
takvimine göre Mayıs,
“Wu” ayıdır, bunun için
5. ayının 5. günü de
“Duanwu” olarak adlandırılır.
Duanwu Bayramı’nın
kaynağı hakkında birçok değişik
açıklama var. Bazıları,
Duanwu Bayramı’nın eski çağlardaki
“Xiazhi” (21 veya 22
Haziran, güneş ışıklarının
en uzun olduğu gün) hakkındaki
geleneklerden kaynaklandığı,
bazıları ise çok eski
zamanlarda Yangtze Nehri
boyunca yaşayan insanların
ejderha totemine tapınmalarından
kaynaklandığı görüşünü
savunuyorlar. Ancak halk arasında
en yaygın inanış Duanwu
Bayramı’nın eski yurtsever
şair Qu Yuan’ı anmayı amaçladığı
biçiminde. M.Ö 3. yüzyıldaki
Chu devletinde yaşamış olan
Qu Yuan, vatanın düşmanlar
tarafından işgal
edilmesinden sonra çok üzülmüş
ve kendisini 5. ayının 5. günü
Guluo nehrine atarak intihar
etmiş. Bundan sonra, halk
vatanını çok seven Qu
Yuan’ı anmak için nehre içine
yapışkan pirinç doldurulan
bambu parçaları atmaya başlamış.
Daha sonra, içinde pirinç
olan bambu parçaları Zongzi
haline getirildi.
Zongzi yemek, Duanwu
Bayramı’nın önemli
geleneklerinden biridir. Çok
eskiden “Jiaoshu” olarak
da adlandırılan Zongzi, içinde
yapışkan pirinç bulunan,
saz ve bambu yapraklarıyla
sarılı ve ince iplikle dörtgen
ya da yastık şeklinde bağlanmış
ve suda pişirilerek servise
sunulan bir yemektir. Duanwu
Bayramı’nın arefe akşamı
her aile, bayramda yemek için
Zongziler yaparak pişirir.
Zongzi ayrıca hediye olarak
da verilebilir. Duanwu Bayramı
sırasında, insanlar karşılıklı
ziyaretlerde birbirlerine
kendi yaptıkları Zongzileri
hediye ederler.
Duanwu Bayramı’nda
yenebilecekler arasında
Zongzi’den başka, Çin’in
bazı bölgelerinde özgün
yemek ve içecekler de vardır.
Örneğin, tuzlanmış ördek
yumurtaları yemek ve kırmızı
zırnık (Xionghuang) içkisini
içme gelenekleri, halk arasında
kötülükten korunma söylentilerinden
kaynaklanmıştır.
Yemeklerden başka,
Duanwu Bayramı’nın çok özgün
süs gelenekleri de vardır.
Bayram günü, her aile kapısının
önüne pelin otu (Ai Cao) ve
su kamışı (Cao Pu) asar.
Pelin otu ve su kamışı, ilaç
amaçlı kullanılan iki çeşit
ottur. Bu otlar, bir yandan kötülükten
korunmak, öte yandan da yaz
mevsiminin başlarında havanın
çok yağışlı ve nemli
olması nedeniyle zehirli böceklerin
çoğalması nedeniyle
hastalalıkları önlemek için
asılır. Bunun yanı sıra
Duanwu Bayramı sırasında
insanlar, “100 yıl yaşasın”
diye çocukların
bileziklerine beş renkli
iplik dolar; kaplan ve kabak
şekillerinde, içlerinde parfüm
bulunan küçük kokulu çantaları
dikerek ipek ipliklerle çocukların
elbiselerine bağlar. Ayrıca
çocuklara kaplan başı şeklinde
ayakkabılar ve üzerinde
kaplan figürlü nakışlar
bulunan kumaş önlükler
giydirirler. Bütün bu
gelenekler, çocukların
huzurlu, güvenli ve sağlıklı
büyümelerini garanti altına
alma anlamına gelir.
Çin’in güneyinde
bulunan Yangtze Nehri’nin
orta ve aşağı kesimlerinde,
ejerha kayıkları yarışmalarının
düzenlenmesi de Duanwu Bayramı’nın
önemli unsurlarından
biridir. Söylentilere göre,
bu gelenek de şair Qu
Yuan’la ilgilidir. Söylentilere
göre, halk Qu Yuan’ın
kendini nehre attığını
duyunca onu kurtarmak için
hemen kayıklarla olay yerine
yetişmeye çalışmış. Daha
sonra bu hikâye Duanwu Bayramı’nda
ejderha kayıkları yarışması
düzenleme geleneği haline
geldi. Çin Ay Takvimi’ne göre,
her yılın 5. ayının 5. günü
nehir ve göllerin sahilinde düzenlenen
ejderha kayıkları yarışması,
görkemli bir bayram şenliğidir.
Bazı yerlerde 50-60 ejderha
kayığı birden yarışmaya
katılır. Her kayığın başında,
değişik şekillerde, tahta
üzerine oyulan rengârenk
ejderha başı bulunur. Her
kayıkta davul ve gong sesleri
göğü çınlatır, yarışmacıların
haykırışları birbirine karışır,
kayıklar birbirlerini
kovalarcasına yarışır,
sahilde de renkli bayraklar
dalgalanır. İzleyicilerin
“hurra” sesleriyle
birlikte çekişmeli ejderha
kayıkları yarışması,
Duanwu Bayramı’nın coşkusunu
oldukça yükseltir.
|