中國國際廣播電臺
Çin’in Batı Han hanedanı
döneminde (M.Ö 206-8),
insanlar yeşim taşının
cesedin çürümesini önleyebildiğine
inanmışlardı. Dolayısıyla
imparator ve yakınları öldükten
sonra üzerlerinde yeşim taşları
bulunan cenaze kıyafeti
giydiriliyordu. Bu kıyafetlerin
üzerinde bir de “altın
telleri” vardı. Dolayısıyla
bu kıyafet “altın teli ile
bütünleştirilen yeşim kıyafet”
olarak adlandırıldı. Bu kıyafetin
tam hali ilk kez 1968 yılında
Çin’in kuzeyindeki Hebei
eyaletinin Mancheng ilçesinde
yapılan kazılarda çıkarıldı. Beijing’in
200 kilometre uzağındaki
Hebei eyaletinin Mancheng ilçesinde
bulunan Han hanedanına ait
mezarda, Batı Han hanedanı dönemindeki
Zhongshan kralı Liu Sheng ve
eşi Douwan’ın birlikte gömülü
oldukları belirlendi.
Zhongshan’ın ilk kralı
olan Liu Sheng M.Ö 154 yılında
tahta çıkmış ve toplam 42
yıl boyunca iktidarda kalmıştı.
Bir tepenin üstünde
kurulu bulunan mezar, yatak
odası, misafir odası ve müzik
salonu gibi değişik
fonksiyonlu mağaralardan oluşuyor.
Bu niteliğiyle mezar, tepeye
kurulan lüks bir saraya
benziyor.
Mezarın yapısına bakıldığında
ne denli büyük bir projeye
dayandığı iyice anlaşılıyor.
Modern inşaat teknikleriyle
bile, ancak yüzlerce işçinin
çalışması durumunda en azından
bir yıl sürecek bu mezarın
yapımının, o zamanlar için
oldukça ileri bir mimari
bilgisini gerektirdiği çok açık.
Liu Sheng’in mezarından
çok miktarda eşya da çıkarıldı.
Bunların büyük çoğunluğunu
seramikler oluşturuyor. Ardından
bakır, demir, altın ve gümüşten
yapılanlar geliyor. Ama içlerinde
en kıymetli olanı hiç kuşku
yok ki artık tüm dünyaca
tanınan “altın teli ile bütünleştirilen
yeşim kıyafet”.
Bu kıyafetin üzeri değişik
biçimlerdeki yeşim taşlarıyla
dolu. Altın telleri yeşim taşlarının
uçlarındaki deliklerden geçmiş
durumda. Yeşim kıyafet esas
olarak başlık, üst kısım,
pantolon, eldiven ve ayakkabı
bölümlerinden oluşuyor.
Uzunluğu 2 metreye ulaşan kıyafetin
üzerinde toplam 2498 parça
yeşim taşı var. Altın
telleri ise 1.100 gram altın
kullanılarak yapılmış. Yeşim
kıyafetin beş ana bölümü
de değişik parçalardan
meydana geliyor. Örneğin yeşim
kıyafetin baş bölümü içinde
göz kapağı, burun, kulak ve
ağız kapağı için ayrı
ayrı yeşim taşları kullanılmış.
Cinsel organı için de ayrı
bir tasarım yapılmış.
Uzmanların araştırmalarına
göre, yeşim kıyafetin yapılması
oldukça zorlu bir süreç
gerektiriyor. Önce ham yeşim
taşlarının kesilmesi, vücudun
değişik bölümlerinin şekline
göre ince parçalar haline
getirilmesi ve sonra da uçlarına
delik açılması gerekli. Yeşim
parçalarının üstündeki
kesme çizgisinin genişliği
sadece ve sadece 0.03
santimetre, delik çapı ise
0.1 santimetre kadar.
Liu Sheng’inkinden
olduğu gibi Douwan’ın
mezarından da altın teli ile
bütünleştirilen yeşim kıyafet
çıkarıldı. O da esas
olarak baş, üst kısım,
pantolon, eldiven ve ayakkabı
gibi beş bölümden oluşturulmuş.
Yalnızca şekil itibarıyla
biraz daha küçük. Bu iki yeşim
kıyafet, Han hanedanının yeşim
kıyafetinin şekli ve yapımı
konusunda merak edilen her şeyi
açıklayacak detaylara sahip.
Altın teli ile bütünleştirilen
yeşim kıyafet dışında Liu
Sheng mezarından altın ve gümüşten
yapılan sağlık iğneleri ve
üzerine hekimlikle ilgili yazıların
işlendiği bakır bir kap da
çıkarıldı. Bu eşyalar Çin’in
geleneksel akupunktur ve
hekimliği konusunda çok önemli
bulgulardır. Mezardan çıkarılan
bakır kum saati ise Çin
takviminin araştırılması
konusunda önemli bir buluntu
kabul edildi. Liu Sheng’in
yanında bulunan kılıç
incelendiğinde, defalarca
kimyasal işlemden geçtiği
ve alabildiğine sağlamlaştırıldığı
anlaşıldı. Bu kılıç, Çin’in
metal tekniklerinde kazanılan
başarının bir simgesi
olarak sayıldı.
Mancheng’daki Han
hanedanına ait mezar büyük
değere sahip olmasından
dolayı, 1988 yılında Çin hükümetince
devlet himayesi altına alındı.
|