中國國際廣播電臺
Yaylı bir müzik aleti olan
Huobusi, Moğol milliyetinden
halk tarafından çok beğeniliyor.
“Haobisi”, “Hebisi” ve
“Hupoci” olarak da adlandırılıyor.
Bu isimlerin hepsi, “çalgı”
demektir. Çin’in
kuzeyindeki etnik gruplar, M.Ö
1. yüzyılda Han milliyetinin
müzik aletlerinden guzheng ve
konghou’dan esinlenerek bu tür
bir çalgı geliştirmişlerdir. Geleneksel
huobusi, kaşık şeklindedir.
90 santim uzunluğundaki
huobusi’nin başı bükük,
sapı düzdür. Sesi şiddetlendiren
kutu, yılan derisiyle kaplıdır.
Üç dört yayı bulunan
huobusi’nin tonu, yoğun
kuzey otlak havasını yansıtır.
Houbusi çalma yöntemi, diğer
yaylı müzik aletleriyle
hemen hemen aynıdır. Çalgıcı,
sol elle yaylara basar, sağ
elin baş ve işaret parmaklarıyla
yayları çalar. Huobusi’nin
sesinin, açık, berrak,
tonunun güzel ve yumuşak
olmasından dolayı, tek başına
ve diğer müzik aletleriyle
beraber çalınır.
Huobusi ismine, ilk
olarak 13-14. yüzyıla ait Çin’in
tarih kitapı olan “Yuan
Hanedanı Tarihi-Lilezhi”de
rastlanıyor. O zamanlar
huobusi, devlet düzeyindeki müzik
aletleri arasına alınmıştı
ve daha çok muhteşem şölenlerde
çalınıyordu. Sonra halk
arasında yayıldı. Yuan
hanedanının çöküşüyle,
sonraki Ming hanedanının Han
yöneticileri, Moğol
milliyetinin örf ve
adetlerini devam ettirdi.
Ancak huobusi, devlet düzeyindeki
müzik aletlerinin dışında
bırakıldı. 17. yüzyılda hüküm
süren Qing hanedanı döneminde,
Moğol millliyetinin örf ve
adetleri bir kez daha yaygınlaştırıldı.
Huobusi, devlet düzeyindeki müzik
aletleri arasına tekrar alındı.
Huobusi, ziyafetlerde çalınmakla
kalmayıp, imparator ailesinin
üyelerinin toplandığı günlerde
yani Çin takvimine göre her
yılın birinci ve beşinci gününde
de çalınırdı.
Çeşitli nedenlerle
huobusi, Qing hanedanından
sonra kayboldu. Çin Halk
Cumhuriyeti’nin kurulmasından
sonra, müzisyenler, yapılan
kazılarda çıkartılan
tarihi eserlere göre yeni tip
huobusi’yi geliştirdi. Yeni
tip huobusi, yüksek, orta ve
alçak tonlu olarak üçe ayrılır.
Dış görünümü, tam anlamıyla
Moğol milliyetinin
geleneklerine göre tasarlandı,
bu nedenle başı, ok kılıfını
andırır. Üzerine bir ok
oyulmuştur. Yeni tip
huobusi’nin düz ve geniş
sukabağı şeklindeki, sesi
şiddetlendiren kutusu,
eskisine göre iki misli büyümüştür.
Üzeri yılan derisi yerine
tung ağacı levhasıyla
kaplanır. Sesi daha yüksek
ve kalın olan yeni tip
huobusi, diğer yaylı müzik
aletlerinin tasarımlarından
yararlanılarak geliştirilmiştir.
Milli özellikler taşıyan
Huobusi’nin dört oktavlık
ses ölçüsü vardır.
Örnek ezgi: "Baiqi Asier"
|