 |
|
|
|
|
|
|
|
中國國際廣播電臺
ABD Başkanı Richard
Nixon, Şubat 1972’de Çin’i
ziyaret etti. Bu ziyaret sırasında,
iki taraf arasında “Çin-ABD
Ortak Bildirisi” diğer adıyla
“Shanghai Ortak Bildirisi”
yayınlandı. Böylece, iki ülke
arasında 20 yıldan fazla süren
hiç temasta bulunmama durumu
sona erdi. Çin ve ABD, 16
Aralık 1978’de diplomatik
ilişkilerin kurulmasıyla
ilgili ortak bildiriyi yayınladılar.
1 Ocak 1979’da Çin-ABD arasında
büyükelçilik düzeyinde
diplomatik ilişkiler resmen
kuruldu. Çin ve ABD tarafından
17 Ağustos 1982’de yayınlanan
“17 Ağustos Ortak
Bildirisi”nde ABD’nin
Taiwan’a silah satmasıyla
ilgili aşamalı çözümler
belirlendi.
Ocak 1984’te Çin Başbakanı,
ABD’yi ziyaret etti. Nisan
ayında ABD Başkanı Ronald
Reagan, Çin’i ziyaret etti.
Temmuz 1985’te Çin Cumhurbaşkanı
Li Xiannian, ABD’ye gitti.
Bu, Çin Cumhurbaşkanı’nın
ABD’ye yaptığı ilk
ziyaretti.
Ocak 1998’de ABD
Savunma Bakanı Richard Cohen,
Çin’e geldi. Bu ziyaret sırasında
iki ülke arasında Çin ve
Amerikan savunma bakanlıkları
arasında denizde askeri güvenliğin
güçlendirilmesi konusunda görüşme
mekanizması kurulması ile
ilgili protokol imzalandı.
Aynı yılın 25 Mayıs günü
Çin Cumhurbaşkanı Jiang
Zemin ve ABD Başkanı Bill
Clinton ilk kez iki ülkenin
liderleri arasında aynı ay
hizmete açılan telefon hattından
görüşerek, Güney
Asya’daki durum ve Çin-ABD
arasındaki ilişkiler üzerinde
fikir alışverişinde
bulundular.
ABD Başkanı Bill
Clinton, Çin Cumhurbaşkanı
Jiang Zemin’in davetlisi
olarak 25 Haziran-3 Temmuz
1998 günleri arasında Çin’e
resmi ziyaret yaptı. Jiang
Zemin, Clinton ile görüştü.
İki taraf, önemli
uluslararası sorunlar üzerinde
diyalog ve işbirliğinin daha
da güçlendirilmesi konusunda
anlaştı ve 21. yüzyıla yönelik
Çin-ABD yapıcı stratejik
ortaklık ilişkilerinin
kurulması hedefine doğru
ilerlemek için çaba harcamayı
kabul ettiler. İki taraf, görüşmede
kendi kontrolleri altındaki
stratejik nükleer silahlarla
karşı tarafı hedef almama
kararı aldılar. İki taraf,
ayrıca aralarında ekonomik
ve finans alanındaki
stratejik diyalogu daha da yoğunlaştırarak,
dünya ekonomisi ve
uluslararası finansın iyi
bir şekilde gelişmesinin hızlandırılmasına
olumlu katkılarda bulunmayı
kabul ettiler.
1 Ocak 1999’da, Çin
Cumhurbaşkanı Jiang Zemin ve
ABD Başkanı Bill Clinton iki
ülke arasında diplomatik ilişkilerin
kuruluşunun 20. yıldönümü
dolayısıyla karşılıklı
kutlama mesajı gönderdiler.
Aynı yılın 6-14 Nisan günleri
arasında, Çin Başbakanı
Zhu Rongji ABD’yi ziyaret
etti. Bu Çin başbakanının
15 yıldan sonra ABD’ye yaptığı
ilk ziyaret oldu.
Başını ABD’nin çektiği
NATO’nun Yugoslavya’Ya yönelik
harekatı sırasında, 8 Mayıs
1999 günü Beijing saatiyle
sabah 5:45’te, Çin’in
Belgrad’daki büyükelçiliği
farklı açılardan gelen 5 füzenin
hedefi oldu. Saldırı sonucu,
3 Çinli gazeteci öldü, büyükelçilikte
çalışan 20’den fazla kişi
yaralandı ve büyükelçilik
binası ağır hasar gördü.
ABD’nin bu barbar girişimi
Çin halkında büyük öfke
uyandırdı. İki ülke arasındaki
ilişkiler bu olaydan dolayı
belli ölçüde etkilendi.
Çin Cumhurbaşkanı
Jiang Zemin ve ABD Başkanı
Bill Clinton 11 Eylül 1999 günü
Yeni Zelanda’nın en büyük
kenti Auckland’da düzenlenen
Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği
Örgütü Gayri Resmi Liderler
Toplantısı sırasında bir
araya geldiler. Görüşmede
olumlu sonuçlar elde edildi.
2000 yılında Çin ve
ABD arasında her alanı
kapsayan üst düzey temaslar
ve işbirliği arttı. Aynı yılın
15 Aralık günü Amerikan
Kongresi’nde kabul edilen
“Kapsamlı Tahsisat Yasası”
ile, ABD’nin Çin’in
Yugoslavya’daki büyükelçiliğine
düzenlediği saldırının
yol açtığı zarar için 28
milyon ABD doları ayrıldı.
1 Nisan 2001’de
ABD’ye ait EP-3 tıpı
askeri keşif uçağının Çin’in
Hainan adasının 104
kilometre güneydoğusundaki
karasuları üzerinde keşif
yaparken, kendisini takip eden
Çin’e ait F-8 uçağına çarpması
sonucu, Çinli pilot Wang Wei
öldü. Amerikan uçağı
olaydan sonra izin almadan Çin
hava sahasına girdi ve Hainan
adasındaki Lingshui askeri
hava alanına iniş yaptı. Çin
Dışişleri Bakanı Tang
Jiaxuan 11 Nisan’da,
Amerikan yönetiminin tam
yetkili temsilcisi ve
ABD’nin Çin’deki büyükelçisi
Joseph Prueher’in olayla
ilgili olarak Amerikan yönetimi
adına sunduğu özür
mektubunu aldı.
ABD’nin uğradığı
11 Eylül saldırıları önemli
can ve mal kaybına yol açtı.
19 Ekim 2001’de, Çin
Cumhurbaşkanı Jiang Zemin Çin’in
sanayi kenti Shanghai’de ABD
Başkanı George W. Bush ile görüştü.
İki lider görüşmede, iki
ülke arasındaki ilişkiler
ve terörle mücadele gibi önemli
konular üzerinde fikir alışverişinde
bulundular ve geniş fikir
birliğine vardılar. İki
taraf aralarındaki yapıcı işbirliği
ilişkilerini var güçle geliştirmek
için çaba harcamayı kabul
ettiler.
2002’de, Çin-ABD ilişkilerinde
bazı rahatsızlıklar yaşanmasına
rağmen genel olarak iyileşme
ve gelişme eğilimi korundu.
Başkan Bush, Jiang Zemin’in
davetlisi olarak 21-22 Şubat
günlerinde Çin’e çalışma
ziyareti yaptı. Tekrar bir
araya gelen iki lider görüşmede
ikili ilişkiler ve mevcut
uluslararası durumu derinliğine
ele alarak, iki ülke arasındaki
diyalog ve işbirliğinin güçlendirilmesi,
aralarındaki fikir ayrılıklarının
uygun şekilde çözülmesi,
yapıcı işbirliği ilişkilerinin
daha da gelişmesi için ortak
çaba harcanması gibi konular
üzerinde anlaştılar. Jiang
Zemin, Başkan Bush’un
daveti üzerine Ekim ayında
Meksika’da düzenlenen
Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği
Toplantısı’nın öncesinde
ABD’yi ziyaret etti. Jiang
Zemin, Bush’a Taiwan
sorununun uygun şekilde çözülmesinin
Çin ve ABD arasındaki ilişkiler
için taşıdığı önemi
vurguladı. Bush, ABD’nin
“Tek Çin” politikasında
ısrar etmesi ve iki ülke
arasında imzalanan 3 ortak
bildiriye uymasının ve
Amerikan yönetiminin her
zaman izlediği politika olduğunu
ve bu politikanın değişmediğini
yineledi.
|
|
|
|
|
|
|
|
 |
|
 |
|
|
|
|
