中國國際廣播電臺
Mezarlık mimarisi, tarihi Çin
mimarisinin önemli bir parçasını
oluşturur. Toplumun her
tabakasındaki eski Çinliler,
“insanın ruhu” ölmez düşüncesiyle
cenaze törenine önem vermiş
ve mezarlıklarını özenle
inşa etmişler. Zamanla büyük
gelişme kaydeden Çin’in
mezarlık mimarisinde eşsiz büyüklükteki
imparator ve cariyer mezarlık
grupları meydana gelmiştir.
Tarihin değişimiyle resim,
hat ve oyma sanatlarıyla
kaynaşan Çin’in mezarlık
mimarisi, çeşitli sanatların
başarılarını gösteren
mimari grubu haline gelmiştir.
Eski Çin mimarisinin en ihtişamlı
ve en büyük mimari grubu
olan mezarlık mimarisinin örneklerinin
az bir bölümü ovalarda yer
alır; ama çoğunluğu coğrafi
durumlardan yararlanarak dağların
eteğinde kuruludur. Dört yanı
duvarlarla çevrili Çin
mezarlıklarının dört yönünde
dört kapı, dört köşesinde
de köşe binası bulunmaktadır.
Mezarlığın önünde bulunan
yolun iki yanında insan ve
hayvanların taş heykelleri
yerleştirilmiştir. Mezarlık,
içindeki yemyeşil servi ve
çam ağaçlarıyla ciddiyet,
saygı ve huzur havası verir.
İmparator Qinshihuang’un
Mezarlığı
2 bin yıl önce Çin’in
Shanxi eyaletinin merkez kenti
Xi’an’a bağlı Lishan Dağı’nın
eteğinde kurulan İmparator
Qinshihuang’un Mezarlığı,
Çin’in en ünlü mezarlığı
olarak kabul edilmiştir. Dünyanın
8. harikası olarak adlandırılan
Yeraltı Seramik Ordusu, bu
mezarlığı koruyan kuvvetler
olarak bilinmiştir.1987 yılında
Yeraltı Seramik Ordusu, ihtişamlı
görünüşü ve yüksek oyma
teknolojisiyle Dünya Mirasları
Komitesi tarafından “Dünya
Mirasları Listesi”ne alınmıştır.
Dünya Mirasları Komitesi,
Yeraltı Seramik Ordusu hakkında
“İmparator Qinshihuang
Mezarlığı’nın çevresinde
bulunan Yeraltı Seramik
Ordusu, savaş atları,
arabaları ve silahlarıyla mükemmel
bir realizm eseri oluşturuyor
ve son derece yüksek sanat değeri
taşıyor” değerlendirmesinde
bulunmuştur.
(fotoğraf: Yeraltı Seramik
Ordusu)
Shanxi eyaletinin Xi’an şehrine
yakın bölge, Çin
imparatorlarının mezarlıklarının
toplandığı mekan olarak tanınmıştır.
İmparator Qinshihuang’ın
mezarlığının yanı sıra,
Çin’in Batı Han hanedanının
11 imparatorunun mezarlıkları
ve Çin’in Tang hanedanına
ait 18 mezarlık da bu bölgede
bulunmuştur. Hanwudi ünvanı
verilen İmparator Liu
Che’nin Mao Mezarlığı, büyük
yüzölçümü ve içindeki çok
kıymetli eserlerle Batı Han
hanedanının imparatorlarının
mezarlıklarının başında
gelmektedir. Çok büyük
alanda kurulan, Tangtaizong ünvanı
verilen Çin’in Tang hanedanının
kurucusu olan İmparator
Lishimin’in Zhao Mezarlığı’na,
Li’nin asilzadelerine ve ülke
için büyük katkıda bulunan
yetkililere ait 17 mezarlık
da eşlik etmiştir. Tang
hanedanı dönemine ait “Altı
At” (İmparator Li’nin en
sevdiği atlar) adlı taş
oyması, Zhao Mezarlığı’nın
yeraltı ve üstünde bulunan
sayısız kıymetli eserlerin
en ünlüsüolarak kabul
edilmiştir.
Ming ve Qing hanedanlarının imparatorlarının mezarlıkları
Ming ve Qing hanedanlarının
imparatorlarının mezarlıkları,
Çin imparatorlarının mezarlıklarından
en iyi korunmuş olanları
olarak kabul edilmiştir.
Diğer adı “13 Mezarlık”
olan Ming hanedanının
imparator mezarlıkları,
Beijing şehrine bağlı
Changping ilçesindedir.
Beijing’in, Çin’in Ming
hanedanının başkenti olmasından
sonra Ming hanedanının 13
imparatorunun mezarlıklarının
toplandığı “13 Mezarlık”,
Changping ilçesinin kuzeyinde
yer alan Tianshou Dağı’nın
üç yanı dağlarla çevrili
ve güneye doğru bir boğazla
açılan küçük bir
vadisindedir. Bu mezarlıklar,
40 kilometrekarelik bir alanda
düzenli şekilde dağılmıştır.
Mezarlıklarda 13 imparatorun
dışında 23 kraliçe ve birçok
cariye, prens, prenses ve
onlara eşlik eden saray
hizmetçileri gömülüdür.
“13 Mezarlık”, görkemli
görünüşü, özgün güzellikleriyle
Çin’in şimdiye kadar en
iyi korunmuş olan mezarlık
grubu olarak kabul edilmiştir.
Bu mezarlıklardan en ihtişamlıları
Changling Mezarlığı (İmparator
Chengzu) ve Dingling Mezarlığı
(İmparator Shenzong)’dır.
Dingling Mezarlığı’nın
yeraltı sarayının taş çatısının
hâlâ sapasağlam olması,
kanalizasyonunun günümüzde
yine iyi işlemesi, eski Çinlilerin
yeraltı mimarisindeki yüksek
teknolojilerini açıkça yansıtmaktadır.
Çin mezarlık mimarisinin en
iyi korunmuş imparator mezarlıklarından
biri olan Qing hanedanının
Doğu Mezarlığı, 78
kilometrekarelik bir alanda
kurulmuştur. Qing Hanedanı’nın
beş imparatoru, 14 kraliçe
ve 100’den fazla cariye
buraya gömülmüştür. Özenle
kurulan mezarlığın başlıca
yapıları, çok ihtişamlı
bir görünüme sahiptir.
|